Zeggen dat je milieuvriendelijke bouwmaterialen produceert is één ding. Het bewijzen is iets anders. Daarom heeft de federale overheid in 2014 regels vastgelegd over milieuboodschappen op bouwproducten.
De federale overheid heeft in 2014 de milieuproductverklaring of zogenaamde EPD (Environmental Product Declaration) opgenomen in een KB dat regels vastlegt over milieuboodschappen op bouwproducten. De EPD is een informatiefiche die de producent opmaakt en die neutrale, gedetailleerde en kwantitatieve informatie geeft over de milieuperformantie van een bouwproduct tijdens zijn volledige levensduur. Een producent die een milieuclaim wil maken, moét een levenscyclusanalyse maken, dat in zo’n EPD opnemen en laten registreren.
De federale overheid beheert de database met specifieke EPD’s. De grote verdienste van die database is dat men, door de EPD’s van de verschillende materialen in een gebouw samen te brengen, een analyse kan maken van de milieuperformantie van een volledig gebouw op basis van specifieke data.
Levenscylusanalyse van gebouwelementen
Twee jaar voor het KB verscheen – in 2014 - , heeft VITO met de KU Leuven en het Wetenschappelijk en Technisch Instituut voor het Bouwbedrijf (WTCB) in opdracht van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) een methode ontwikkeld om de materiaalprestaties van gebouwelementen over de hele levenscyclus in kaart te brengen: de Milieugerelateerde Materiaalprestatie van Gebouwelementen (MMG). De levenscyclusanalyse (LCA) is daar de rode draad in. Op basis van die MMG en om de Belgische bouwsector te ondersteunen bij het objectiveren en verminderen van de milieu-impact van gebouwen, hebben de drie gewesten in samenwerking met universiteiten en studiebureaus, waaronder VITO, de tool TOTEM ontwikkeld: Tool to Optimise the Total Environmental impact of Materials.
Nu werkt de tool nog met generieke data, maar als ook de specifieke EPD’s uit de database van de overheid daarin opgenomen kunnen worden, zal het plaatje pas volledig zijn. Dan kunnen ingenieurs of architecten ook verschillende gebouwen of bouwelement varianten op basis van specifieke EPD-gegevens vergelijken en voor de meest ecologische oplossing kiezen. Bovendien zal elke Belgische overheidsaanbesteding voor publieke gebouwen in de toekomst via de TOTEM doorgerekend worden.
EPD Verplicht
Producenten die een bouwproduct met een milieuclaim in België op de markt willen brengen, moeten zo’n EPD samenstellen. Alleen is dat niet zo eenvoudig. Om de opmaak van de specifieke EPD’s toegankelijk te maken voor de ondernemers hebben VITO en de Belgische Bouwmaterialen Producenten Vereniging (BMP-PMC) een ondersteuningsprogramma opgezet. Het proces moet voor een bedrijf zo eenvoudig mogelijk worden gemaakt én de kostprijs moet ook voor kleine bedrijven aanvaardbaar zijn. Daarom is er in 2018 gewerkt aan een handige datacollectie-tool die de inzameling van de nodige gegevens vlotter laat gebeuren en een app met een interactieve chat-functie.
In de zomer en het najaar van 2018 zijn twee pilootprojecten met informatiesessies opgestart. Daarin wordt aangetoond wat de voordelen zijn van een EPD, hoe een EPD moet worden opgemaakt en hoe de EPD ook concurrentieel kan gebruikt worden. Dit project loopt nog tot 2021.
