Op 15 september werd het op veel plaatsen in België 30 graden en meer. Volgens gegevens uit het Europese Copernicus klimaatportaal was dit in het verleden heel uitzonderlijk, iets dat slechts om de 30 jaar voorkwam. Onderzoekers van VITO berekenden de huidige kans om in België zulke hoge temperaturen te bereiken. Die blijkt al opgelopen tot 1 keer in de 8 jaar.
Grotere kans op erg warme septembers
In 2013 en 2016 kwamen al zulke warme septemberdagen voor in de afgelopen 40 jaar in België. Door de klimaatverandering die volop aan de gang is, is puffen door de hitte in september dus niet meer uitzonderlijk. Volgens klimaatmodellen van het IPCC (het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering) zet de klimaatopwarming zich door en tegen 2050 zouden we al om de 5 jaar aanbotsen tegen 30 graden in september. Tegen het einde van de eeuw worden erg warme septembers het nieuwe normaal. We zullen dan 30 graden halen in 1 jaar op de 2 als we de wereldwijde broeikasgasuitstoot niet verminderen (RCP8.5). Doen we wel inspanningen om de broeikasgasconcentraties terug te dringen, dan kunnen we warme septemberdagen nog beperken tot iets minder dan 1 keer om de 3 jaar (RCP4.5).
Het is duidelijk: warme nazomerdagen zullen onvermijdelijk toenemen door de klimaatverandering. We zullen dus onze samenleving hieraan moeten aanpassen met slimme maatregelen om de hoge temperaturen draaglijk te maken, vooral voor kwetsbare groepen. Klimaatverandering is in onze gematigde streken is immers vooral voelbaar door extremen, zoals hitte, die we vaker zullen moeten ondergaan. Tegelijk kunnen we door de broeikasgasuitstoot terug te dringen de toenemende hitte inperken.
Grotere kans op lange hittegolven
Ook de hittegolf van afgelopen zomer in ons land ligt in lijn met de klimaatverandering die zich momenteel ontvouwt. In Ukkel werd afgelopen zomer met 12 dagen een van de langste hittegolven ooit gemeten. Dat was voelbaar in het hele land, waarvoor volgens gegevens van het Europese Copernicus Klimaatportaal de hittegolf gemiddeld 11 golfdagen lang was en daarbij scheerde de temperatuur hoge toppen, tot wel 34.5 graden gemiddeld over het Belgische grondgebied. Zulke lange hittegolven kwamen de laatste 40 jaar maar 2 keer voor, één keer in 2003 en een andere keer in 2018. VITO berekende dat de kans op zo’n lange hittegolf vrij klein was in de jaren 80: minder dan 1 keer om de 15 jaar zou een 11 dagen lange hittegolf kunnen voorkomen. De klimaatverandering zorgt er echter voor dat een lange hittegolf vandaag niet meer zo uitzonderlijk is. Opnieuw wijzen de klimaatmodellen van het IPCC naar meer hitte-extremen en nu kan een lange hittegolf al voorkomen eens om de 6 jaar.
De kans op zulke hittegolven stijgt ook aanzienlijk in de nabije toekomst door de klimaatopwarming die zich verder door zal zetten. Tegen 2050 verwachten we dat hittegolven van dit kaliber al meer dan eens om de 4 jaar zullen voorkomen. Tegen eind van deze eeuw wordt dat zelfs meer dan elke 2 jaar als we de uitstoot van broeikasgassen niet terugdringen (RCP8.5) of elke 3 jaar als de uitstoot enigszins temperen (RCP4.5). Bovendien zullen de hittegolf nog minder dragelijk zijn met gemiddeld 36.3 graden in het gunstigste scenario en 38,7 graden in een meer pessimistisch scenario. Een hittegolf zoals die van de voorbije zomer met een maximum van 34.5 graden zou dan een eerder mildere hittegolf zijn.
