Steeds meer is de mens er zich van bewust dat een goede luchtkwaliteit ook garant staat voor een betere levenskwaliteit. Het correct meten van die luchtkwaliteit is dan ook cruciaal om gepaste maatregelen te kunnen nemen. VITO onderzoekt in haar Sensor test- en validatiecenter de kwaliteit van kleine, goedkopere sensoren en ontwikkelt kalibratiemodellen om de resultaten van de metingen van die sensoren nog betrouwbaarder te maken.
Of het nu in de buitenlucht is of binnen, de kwaliteit van de lucht die wij inademen heeft een invloed op onze gezondheid. Voor het meten van die luchtkwaliteit levert de inzet van de klassieke hoogtechnologische toestellen zeer betrouwbare data op. Maar omwille van hun kostprijs kunnen maar een beperkt aantal van deze meettoestellen ingezet worden en is er maar een beeld van de luchtkwaliteit op een beperkt aantal plaatsen. Omdat de luchtkwaliteit zeer variabel is, moeten we dus op zoek gaan naar kleinere, goedkopere maar voldoende betrouwbare sensoren die op grotere schaal kunnen worden ingezet.
De kwaliteit van de sensoren die vandaag op de markt beschikbaar zijn, is niet altijd zoals het hoort. Het ontbreekt ons ook aan een duidelijk Europees wettelijk kwaliteitskader. Voor de buitenluchtkwaliteit heeft Europa grenswaarden en kwaliteitsvereisten opgelegd waaraan de meetmethoden moeten voldoen. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) meet de luchtkwaliteit om te toetsen of we in Vlaanderen aan deze grenswaarden voldoen. Kernvraag bij de ontwikkeling en de evaluatie van die kleine sensoren is wat ze precies en hoe nauwkeurig ze moeten meten. Om de kwaliteit van de lucht in kaart te brengen, kun je verschillende parameters voorop stellen. Wat is het doel van de metingen? Welke verontreinigende stoffen moeten ze detecteren? Wil men absolute concentraties kennen of eerder tendensen of relatieve verschillen?
VITO beschikt over de nodige infrastructuur om de prestaties van sensoren te vergelijken met referentie-instrumentatie, zowel onder gecontroleerde laboratoriumomstandigheden als onder praktijkomstandigheden in het veld. Het Sensor test- en validatiecenter van VITO onderzoekt de kwaliteit van de sensoren en gaat na of ze wel precies meten wat ze beloven en of de resultaten van die metingen betrouwbaar zijn. VITO onderzoekt dit voor de fabrikanten van sensoren, maar ook voor bedrijven en overheden die sensoren willen gebruiken in een sensormeetnet en de garantie willen dat de sensoren die ze geplaatst hebben, doeltreffend zijn. VITO wil ook overheden ondersteunen via de ontwikkeling van een gestandaardiseerd testprotocol om sensoren te testen die in allerhande toepassingen worden gebruikt. Dat die sensoren in de toekomst van grote betekenis kunnen zijn bij het grootstedelijke beleid, wordt uitgetest in Antwerpen waar VITO samen met Imec en de VMM een sensormeetnet uittest. Met het oog op die beleidsondersteuning zet VITO daarbij ook in op de keuze van de gepaste meetstrategie, intelligente dataverwerking en -analyse en visualisatie en uiteindelijk de vertaling naar mogelijke maatregelen.
Maar ook op kleinere schaal kunnen sensoren het verschil maken. Zo heeft VITO in 2018 een indoor sensorbox ontwikkeld, een esthetisch aantrekkelijk instrument waarmee op plaatsen waar kwetsbare mensen samenkomen – denken we maar aan scholen, ziekenhuizen, bejaardentehuizen of kinderonthaal – het visueel voor iedereen meteen duidelijk is hoe het gesteld is met de luchtkwaliteit. De kleur aan de box geeft aan of er moet ingegrepen worden, bijvoorbeeld wanneer er dringend een raam open moet om te verluchten.
