We kunnen ons een wereld zonder suikers niet voorstellen. In de voeding zijn ze zeer gekend, maar ook richting chemie zijn er mooie toepassingen mogelijk.
Bij suikers onderscheiden we twee generaties grondstoffen waarin deze suikers aanwezig zijn:
- de eerste generatie is bestemd voor de voedselketen zoals sacharose (fructose en glucose) uit suikerbieten;
- de tweede generatie zijn bronnen van suikers die in de natuur aanwezig zijn, maar niet geschikt zijn voor menselijke consumptie. Dan denken we aan de suikers uit stro-afval of suikers uit olifantengras (miscanthus).
Vanuit biomassa duurzaam chemicaliën maken
Suikers – koolhydraten - komen in verschillende chemische verbindingen voor. Zo zijn er C4-, C5- en C6-suikers, afhankelijk van het aantal koolstofatomen. Daarnaast zijn er ook enkelvoudige en meervoudige koolhydraten (mono- en polysachariden).
In het PERFORM-project (een Europees project met 11 partners binnen Horizon2020), worden C6-suikers uit de tweede generatie suikers (monosacchariden) omgezet naar basischemicaliën. Zo wil men vanuit biomassa duurzaam chemicaliën maken, iets wat nu via fossiele grondstoffen gebeurt. Twee van die chemicaliën zijn glucaar- en adipinezuur. Glucaarzuur wordt courant gebruikt als toevoegingsmiddel in detergenten en adipinezuur is een belangrijke bouwstof voor de productie van kunststoffen zoals nylon.
Het doel van PERFORM is het proces van die omzetting te ontwikkelen en een installatie te bouwen waarmee die omzetting kan gebeuren. Op die manier is het mogelijk om demonstratieprojecten te organiseren die bewijzen dat het perfect mogelijk is om op een energie-efficiënte manier en met hernieuwbare energie glucose in chemicaliën om te zetten. Dit project loopt nog tot 2022.
In het SweetEst-project (Catalisti-VLAIO project) wordt met vijf partners de productie en het gebruik van suikeresters onderzocht. Suikeresters worden toegevoegd aan gezichtscrèmes om hun verspreiding over de huid te vergemakkelijken of aan mayonaise om een stabiele menging tussen de water en de oliefase te bekomen. Suikeresters bestaan uit een wateroplosbaar suiker waarop een waterafstotend vetzuur is gebonden. Momenteel worden ze op een chemische manier gemaakt bij een hogere temperatuur wat verkleuring van het product tot gevolg heeft waardoor bijkomende processen moeten worden ingezet om het product te ontkleuren en ook te ontgeuren. Vermits de enzymatische synthese van suikeresters gebeurt bij een lagere temperatuur wordt een product van een hogere kwaliteit bekomen en is het proces duurzamer en energetisch voordeliger. De enzymatisch geproduceerde suikeresters zullen getest worden als surfactanten in cosmetica, detergenten en industriële toepassingen alsook als antimicrobiële stoffen in veevoeding.
In het INTERREG-project ValBran gaat men in een interregionale context (Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk) met 9 partners suikers uit zemelen halen om dat op te waarderen. Hier wil men niet alleen suikeresters maken, maar ook alkylglycosiden.
