VITO maakt samen met het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) en het Vlaams Instituut Gezond Leven sinds eind 2016 deel uit van de Partnerorganisatie Milieugezondheidszorg (PO MGZ) van het Agentschap Zorg en Gezondheid. De partnerorganisatie vertaalt bestaand gezondheidsonderzoek naar concrete tips, richtlijnen en tools voor het Vlaams Medisch Milieukundig Netwerk. De wetenschappelijke ondersteuning van VITO zorgt ervoor dat de overheid op een gefundeerde basis een beleid kan ontwikkelen om de bevolking te beschermen tegen gezondheidsschade door milieuverontreiniging.
Op basis van een beleidsplan komen vier thema’s aan bod: preventief beleid rond verkeersgerelateerde pollutie, binnenmilieuverontreiniging, milieugezondheidskundige aandachtsgebieden en risico-analyse.
In het kader van preventief beleid rond verkeersgerelateerde pollutie ontwikkelde de PO MGZ de Lokale Gezondheidsindicator Mobiliteit. Deze werd in september 2018 aan het grote publiek voorgesteld. De tool geeft elke Vlaamse gemeente een score op vier parameters: gezonde luchtkwaliteit, afwezigheid van verkeersgeluid, verkeersveiligheid en actieve mobiliteit. De score toont hoe die gemeente zich voor die parameters verhoudt ten opzichte van andere gemeenten. Het moet een stimulans zijn voor lokale besturen om initiatieven te nemen die de gezondheid van hun burgers beschermen en bevorderen.
Wat risico-analyse en gezondheidskundige aandachtsgebieden betreft, lag de focus van de PO MGZ in 2018 op het verder ontwikkelen van methodieken en leidraden voor de behandeling van milieugezondheidszorgen en -klachten. Zo kunnen het Agentschap en de medisch milieukundigen op een uniforme en wetenschappelijk onderbouwde manier conclusies trekken en beleidsmaatregelen nemen. Dat Vlaanderen met deze aanpak een voortrekkersrol speelt, is zichtbaar door de intresse van het Regions Network van de WHO in verschillende instrumenten die de PO MGZ ontwikkeld heeft.
Ook met betrekking tot het binnenmilieu biedt de PO MGZ ondersteuning. Zo organiseert ze een huislabo. Door middel van luchtkwaliteitsmetingen kan nagegaan worden of gezondheidsklachten bij particulieren gelinkt zijn aan het binnenmilieu. Daarnaast wordt ook gewerkt rond het ontwikkelen van een alternatieve surveillance, waarmee de binnenmilieukwaliteit van Vlaamse woningen in kaart gebracht zal kunnen worden door middel van eenvoudige indicatoren.
Naast het verlenen van beleidsmatig advies, heeft de PO MGZ in 2018 twee wetenschappelijke interventiestudies opgestart. Deze studies zullen het potentieel van een (beleids)interventie op gezondheidsbevordering uittesten. In de eerste interventiestudie willen we onderzoeken of het aanpassen van de schoolomgeving (zoals het invoeren van een schoolstraat , een straat die aan het begin en einde van de schooldag gedurende een half uur wordt afgesloten) een gunstig effect heeft op de gezondheid van de leerlingen. In de tweede interventiestudie willen we onderzoeken of haalbare adviezen over houtstookgedrag een gunstig effect hebben op de gezondheid van de bewoners. In beide studies wordt de milieugezondheidsketen in kaart gebracht voor en tijdens de interventie. Dat doen we door het stookgedrag, de (binnen)luchtkwaliteit, de blootstelling en de gezondheidsmerkers te meten.
Deze projecten lopen nog verder in 2019 en 2020 en moeten nagaan of gedragsaanpassingen een effect hebben op het verminderen van nadelige gevolgen van verkeer in de schoolomgeving en het verminderen van nadelige gevolgen van houtstoken.
De huidige overeenkomst met het Agentschap Zorg en Gezondheid loopt nog tot 2020. De uitgebreide verslaggeving van de PO MGZ kan geraadpleegd worden op online platform CIRRO.
