Dat diepe geothermie aardbevingen kan veroorzaken is al langer gekend. Het zijn meestal lichte aardbevingen die alleen met gevoelige meetapparatuur te registreren zijn. Een belangrijke oorzaak lijkt de injectie van het afgekoeld water te zijn. Door de locatie van de aardbevingen te bepalen, kunnen de onderzoekers opvolgen hoe de ondergrond reageert op drukverschillen die gepaard gaan met de injectie. Zo leren we de diepe ondergrond beter kennen.

Ben Laenen

+32 14 33 56 38
Contact

Seismometernetwerk

Het injecteren van water in de diepe ondergrond veroorzaakt kleine bewegingen die aanleiding geven tot aardbevingen. Kunstmatig opgewerkte aardbevingen zijn een aandachtspunt bij de ontwikkeling van elk diepe-geothermieproject en een belangrijk onderzoeksthema. Het zijn kleine bewegingen langs barsten en spleten in de kalksteen die door de opgelegde stroming en overdrukken wat verder openen. Daarom heeft VITO een eigen seismometernetwerk uitgebouwd. Het netwerk laat de onderzoekers toe de bodembewegingen tot op enkele tientallen meters te lokaliseren. Door de locaties van opeenvolgende aardbevingen met elkaar te vergelijken kunnen ze de richting berekenen waarin de drukeffecten van de injectie zich voortzetten. Zo monitoren de onderzoekers of ze in de nabijheid van grotere breuksystemen komen. Door het bijsturen van de injectie (druk en temperatuur) wil VITO een veilige werking van de geothermiecentrale garanderen.

Traffic Light Systeem

We hanteren in de geothermiecentrale een Traffic Light Systeem of TLS dat gebaseerd is op vier parameters:

  • de berekende magnitude van een aardbeving;
  • de afstand tot de breuk;
  • het aantal bevingen per tijdseenheid;
  • de maximaal gemeten piekgrondsnelheid in de seismometers uit het monitoringnetwerk

Voor elke parameter zijn grenswaarden gedefinieerd die een groene, een oranje en een rode zone afbakenen. Indien minstens één van de parameters zich in de oranje zone bevindt, worden de operationele condities in de geothermiecentrale, zoals debiet en injectiedrukken, geleidelijk afgebouwd. Indien minstens één van de parameters zich in een rode zone bevindt, wordt de centrale op een gecontroleerde manier tijdelijk stilgelegd.

In het dashboard hieronder kunnen de parameters worden opgevolgd. Let wel, de hieronder getoonde grenswaarden gelden vanaf 19 april 2021 wegens een aanpassing van het TLS.

Voor elke aardbeving is de lokale magnitude weergegeven. Deze waarde berekenen we aan de hand van de seismometers van het monitoringnetwerk op en rond de Balmatt-site. Zwaardere bevingen worden ook opgepikt door seismometers die verderaf staan. Voor die bevingen berekent de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) de lokale magnitude op de schaal van Richter (ML). De magnitudes van het VITO-monitoringnetwerk liggen systematisch hoger dan de magnitudes van KSB. Voor het Traffic Light System of TLS herrekenen we de lokale magnitude om rekening te houden met de nabijheid van de seismometers. Het zijn deze herrekende of gecorrigeerde waarden die zijn weergegeven.

De positie van de belangrijkste events (ongeveer de helft) is bepaald door middel van een detailanalyse. Enkel deze events worden op de kaart getoond.

Het tijdstip van de events is aangegeven in lokale tijd (Belgische tijd).

Gele blokjes en groene bolletjes: seismometers, blauw blokje: geothermiecentrale