Hoe kunnen we een stad klimaatneutraal en dus koolstof-arm maken? Europa stimuleert deze zoektocht omdat ze meer duurzame, decentrale en digitale energienetwerken wil. Steden hebben vaak goede ideeën, maar ze missen de expertise en de mogelijkheid om allerlei systemen uit te proberen.
Voor het ACCESS-project onderzoeken het Belgische Mechelen, het Nederlandse Amersfoort, het Britse West-Suffolk Council en het Zweedse Malmö hoe ze met een systematische aanpak dat doel kunnen bereiken. Zij gaan na hoe ze de overgang kunnen maken naar een lokale en hernieuwbare energieproductie en -opslag zonder de stabiliteit van het net in gevaar te brengen. Ze kunnen daarbij gebruik maken van de expertise en de structuur van vier kennispartners: de universiteit van Aarhus, het Johannesberg Science Park, IfM ECS en Energyville/VITO. Samen moet dit resulteren in een systematische, schaalbare aanpak die leidt naar trajecten en actieplannendie bijdragen aan de energietransitie en het realiseren van de (lokale) klimaatambities. Het resultaat van de samenwerking is een toolbox die repliceerbare methodes aanreikt die met een minimale kost en inspanning door andere overheden in de regio overgenomen kunnen worden.
Het is niet toevallig dat net deze vier steden zich in dit project verbinden. De Noordzeeregio loopt immers in deze materie al langer voorop. Veel nieuwe technologieën – zoals de opschaling van duurzame energiebronnen en gedecentraliseerde energienetwerken - zijn in deze regio al met succes ontwikkeld.
Om een toekomstig koolstofarm energiesysteem op punt te stellen, wordt gewerkt met backcasting. Backcasting is een planningsmethode waarbij men vastlegt welk resultaat men in de toekomst wil behalen om vanuit die definitie achterwaarts te werken om het beleid en de programma’s vast te leggen die nodig zijn om het heden met die uitkomst te verbinden.
Mechelen, pilootstad
De stad Mechelen neemt deel aan dit project met het Keerdok-parkeergebouw. Het gebouw wordt een proeftuin voor een lokale energiegemeenschap. Met de middelen die Europa voor het ACCESS-project vrijmaakt, wordt een lokaal energienetwerk (LEC) op gebouwniveau opgezet. Het is de bedoeling dat – als de balans van dit proefproject positief is - dit lokale energienetwerk later over de hele wijk van de Keerdoksite wordt uitgerold. De combinatie van zonnepanelen, batterij-opslag en slimme laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen in een slim elektriciteitsnet (smart grid) moet ervoor zorgen dat het gebruik van fossiele energie drastisch vermindert, en piekbelasting op het net gereduceerd wordt. . Door aan te sluiten bij dit initiatief zet Mechelen de voornemens die ze heeft geformuleerd in het klimaatactieplan en de ondertekening van het Burgemeestersconvenant om in de praktijk. Mechelen investeert dan ook mee in dit project.
EnergyVille/VITO als coördinator
EnergyVille/VITO coördineert niet alleen dit project maar zal ook de bestaande beleidsondersteunende tools voor stedelijke energiestrategieën verder verbeteren.
