Recyclex tilt chemische textielrecyclage naar hoger niveau met innovatieve methoden voor detectie en verwijdering van elastaan
Textielafval vormt een groeiend probleem in Europa: jaarlijks wordt er bijna 7,5 miljoen ton geproduceerd. Slechts 30-35% van dit afval wordt ingezameld, en minder dan 1% wordt daadwerkelijk gerecycleerd tot nieuwe producten. De belangrijkste obstakels voor effectieve recyclage zijn de aanwezigheid van elastaanvezels en kleurstoffen, die de toepassingsmogelijkheden en economische waarde van gerecycleerde textiel beperken.

De innovatieve oplossingen van Recyclex
Het Recyclex-project, een samenwerking tussen VITO, KU Leuven en Centexbel, wil textielrecyclage radicaal vernieuwen door het grootste knelpunt bij chemische recyclage van textiel aan te pakken: de aanwezigheid van elastaanvezels en kleurstoffen. Het project introduceert verschillende baanbrekende innovaties om dit probleem te verhelpen:
Nieuwe optische detectiemethode
Het project ontwikkelt een nieuwe aanpak voor optische detectie, waarmee textiel efficiënt kan worden onderscheiden op basis van het elastaan-gehalte. Deze aanpak is gebaseerd op een recent gepatenteerd optisch detectie- en sorteersysteem van KU Leuven. Deze innovatie is compatibel met industriële sorteerlijnen en betekent een doorbraak voor de recyclagesector.
Selectieve verwijdering van elastaan
KU Leuven heeft een nieuwe klasse splitsingsmiddelen ontwikkeld die het mogelijk maakt om elastaan selectief te depolymeriseren uit polyester, ondanks hun chemische gelijkenissen. Dit proces vereist minder chemicaliën dan de huidige extractiemethoden en kan gecombineerd worden met ontkleuring, waardoor het zowel efficiënt als milieuvriendelijk is. Binnen het project wordt deze methode toegepast om elastaanvrije textielstromen te verkrijgen die geschikt zijn voor bestaande recyclagetechnieken.
Procesintensifiëring
Het proces om elastaan te verwijderen wordt omgevormd tot een continu proces, gebaseerd op een aanpak die VITO al toepaste bij biomassaverwerking. Dit omvat de ontwikkeling van op maat gemaakte vaste katalysatoren door VITO, gecombineerd met nieuwe selectieve sorbenten voor gelijktijdige verwijdering van kleurstoffen. Hierdoor kan het splitsingsmiddel worden hergebruikt en krijgen reactieproducten op basis van elastaan een nieuwe waarde.
Integrale aanpak van textielrecyclage
Het Recyclex-project kijkt naar de volledige waardeketen van textielrecyclage. Daar hoort ook een valorisatiestudie bij van de productstromen door CENTEXBEL & VITO. Deze integrale aanpak belooft een belangrijke bijdrage te leveren aan de recyclagesector in Vlaanderen, die een enorm potentieel heeft.
Voldoen aan EU-richtlijnen voor textielafval
De innovatie die Recyclex ontwikkelt is hard nodig, aangezien de Europese afvalrichtlijn strikte richtlijnen naar voor schuift om de recyclagecijfers voor textiel op te krikken. Vanaf 2025 wordt de gescheiden inzameling van textiel verplicht, en vanaf 2030 wordt het gebruik van gerecycleerde vezels verplicht, met streng gereguleerde export.
Bijdrage aan bredere milieudoelstellingen
Het Recyclex-project past binnen Moonshot, een door de Vlaamse overheid gesteund innovatieprogramma dat bedrijven helpt hun CO₂-uitstoot te verminderen. Dit initiatief pakt niet alleen het dringende probleem van textielafval aan, maar sluit ook aan bij bredere milieudoelstellingen.

Figuur
(boven) Elastaan komt in textiel voor als verweven en kern-gesponnen vezels. Na toepassing van onze nieuwe detectiemethode zijn de elastaanvezels duidelijk te onderscheiden van de omringende katoenvezels.
(onder) Algemene aanpak en doelstellingen van Recyclex.