Waar liggen de circulaire opportuniteiten in Vlaanderen?
We zijn in Vlaanderen al sterk in de recyclage van non-ferro materialen. Wat kan nog beter? We moeten werk maken van betere inzamelcircuits, en de industriële activiteit daarrond versterken.
Recycling hub voor metalen
Om die transitie te ondersteunen werkt VITO aan projecten rond afvalkarakterisering en recuperatie van kostbare metalen uit afval- en reststromen.
Characterise-to-Sort
De‘Characterise-to-Sort’-technologie van VITO gebruikt bg artificiële intelligentie om de fysische en chemische eigenschappen, de samenstelling en de waarde van complexe materiaalstromen te bepalen. Binnen het Charamba-project wordt gewerkt aan de opschaling van deze technologie.
Kostbare metalen duurzaam terug winnen
Van fossiele naar hernieuwbare grondstoffen voor de chemie
Er gebeurt al veel rond de omschakeling van petrochemische naar hernieuwbare basisgrondstoffen zoals biomassa of afgevangen CO2. Dé grote uitdaging zijn de plastics: een interessant en licht verpakkingsmateriaal dat voedselverliezen tegen gaat. Maar de productie gebeurt met fossiele grondstoffen en tonnen plastics worden verbrand in plaats van gerecycleerd. Hoe stappen we over naar een kringloop van plastics? We recycleren plastics tot basisgrondstoffen van plastics en hoogwaardige chemicaliën, ook wel bekend als chemische recyclage.
CAPTURE
VITO werkt rond het circulair gebruik van CO2, plastics en water binnen het onderzoeksplatform CAPTURE.
Biorizon
VITO onderzoekt hoe de chemische industrie haar grondstoffen op een duurzame manier kan winnen uit hernieuwbare bio-based bronnen binnen het shared research centre Biorizon.
Circulair bouwen
In een circulaire bouweconomie gebruiken we gebouwen, producten en materialen efficiënt en effectief, met als doel om economische, sociale en ecologische meerwaarde te creëren. Dit doen we door rekening te houden met de bestaande erfenis en de toekomstige opportuniteiten die ons bouwpatrimonium bieden:
- Door bestaande gebouwen selectief te slopen en te ontmantelen willen we zo veel mogelijk waardevolle bouwmaterialen en -producten recupereren en ze voorbereiden voor recyclage en hergebruik. Dit noemen we urban mining.
- Door gebouwen zo te ontwerpen en te (ver)bouwen dat ze de veranderende noden en wensen van gebruikers en de samenleving ondersteunen, blijven deze gebouwen, componenten en bouwmaterialen waaruit ze gemaakt zijn , langer bruikbaar. Dit noemen we veranderingsgericht (ver)bouwen. Als veranderingsgerichte gebouwen gemakkelijk ontmanteld kunnen worden , laten ze ook meer mogelijkheden voor urban-mining-activiteiten in een nabije en verre toekomst toe.
In Vlaanderen hebben we hier nog een weg af te leggen. Daarom zet VITO maximaal in op:
- Identificeren van systemische knelpunten en het ontwikkelen van pasklare en hanteerbare kennis om de transitie naar een circulaire bouweconomie te versnellen.
- Begeleiden van lokale, regionale, federale en Europese overheden in het ontwikkelen van beleidsinstrumenten en concrete maatregelen.
- Ontwikkelen van geavanceerde sorteer- en productietechnologieën om uit reststromen en bouw- en sloopafval hoogwaardige materialen te vervaardigen.
- Ondersteunen van bedrijven in hun verkenning van circulaire businessmodellen en de ontwikkeling van instrumenten die de uitrol van deze businessmodellen kunnen vergemakkelijken.
- Ondersteunen van bedrijven en overheden in het evalueren van circulaire bouwconcepten, op het vlak van circulaire kwaliteiten, milieuprestaties en financiële kosten over de levenscyclus van gebouwen en bouwproducten.
Circulair textiel
Textielconsumptie in Europa heeft een grote impact op het milieu en het klimaat. Wat kunnen we daaraan doen? Hoe zorgen we ervoor dat de textiel- en modesector evolueert naar meer duurzaamheid en circulariteit? Ondanks de vele initiatieven is er nog een hele weg af te leggen voor we kunnen spreken van een circulaire textielsector in Europa. VITO onderzoekt daarom hoe de Europese textielindustrie kan evolueren naar meer circulariteit en duurzaamheid.
Circulair water
De laatste jaren kwam de watervoorziening in Vlaanderen zwaar onder druk te staan, door een combinatie van een groeiende bevolking, stijgende consumptie en de toenemende verharding. Door de klimaatverandering krijgen we bovendien steeds vaker met wateroverlast én droogte te maken. Om naar een robuuster watersysteem te kunnen evolueren is het belangrijk om in te zetten op circulair waterbeheer: water zo lang en hoogwaardig mogelijk inzetten in dezelfde kringloop waardoor de vraag naar water afneemt. VITO helpt ondernemingen om circulaire principes te vertalen naar concrete opportuniteiten in hun bedrijfsvoering. Dat kan bijvoorbeeld door afvalwater te hergebruiken, door water te delen met andere bedrijven via slimme netwerken. Zo maken we bijvoorbeeld deel uit van B-watersmart. Dat zijn living labs verspreid over heel Europa waar het hergebruik van (afval)water getest wordt. VEG-i-TEC focust dan weer op wateronderzoek op maat van de aardappelen, groenten- en fruitsector. Bedrijven kunnen een beroep doen op het onderzoekscentrum om hun processen duurzamer en circulair te maken.
De voedingshal met demonstratie van de proceslijn voor slaverwerking. ©UGent
