Circulaire & biogebaseerde economie
In een circulaire en biogebaseerde economie zorgen we ervoor dat producten en materialen langer (her)gebruikt worden. Afval zien we als een waardevolle grondstof. Het gebruik van fossiele grondstoffen beperken we zoveel mogelijk. Ze zijn eindig, maken ons als continent heel afhankelijk en leggen een zware hypotheek op het klimaat. Wanneer we toch nieuwe grondstoffen nodig hebben, gebruiken we daarvoor alternatieve biologische grondstoffen en CO2. VITO helpt bedrijven, overheden en burgers om het pad te effenen richting een circulaire toekomst
Wat is een circulaire economie?
Een circulaire economie gaat verder dan alleen maar recycleren. Het is een economisch systeem waarin we de complexiteit en functionaliteit van een product zo lang mogelijk behouden, in plaats van een product na gebruik tot de basismaterialen af te breken, te verbranden of als afval te storten.
Een circulaire economie gaat uit van gesloten materiaalkringlopen. Hierbij verlaat zo weinig mogelijk materiaal die kringloop via verbranding of storten. Een minimale hoeveelheid nieuwe grondstoffen moet worden aangevoerd om dit materiaal opnieuw functioneel te maken.
De circulaire economie vraagt een systeemverandering: een verandering in het gedrag van producenten en consumenten. Inzetten op een circulaire economie verlaagt de druk op milieu en klimaat. Het biedt kansen aan bedrijven en zorgt ervoor dat de EU als economische regio minder afhankelijk wordt van buitenlandse grondstoffen.
Waarom is een circulaire economie belangrijk?
- Grondstoffen worden schaarser en onze natuurlijke hulpbronnen raken uitgeput.
- Er is meer vraag naar grondstoffen die in onze regio niet beschikbaar zijn, waardoor we afhankelijk worden van andere landen.
- Het biedt nieuwe kansen aan bedrijven.
- Het helpt de concurrentiepositie van Europa in de wereld te verbeteren.
- Heeft een positieve impact op klimaat en milieu.
Hoe realiseren we de circulaire economie?
De transitie naar een circulaire economie vereist een systeemverandering waarbij overheden, producenten, consumenten en financiële instellingen elk een belangrijke rol spelen. Daarnaast helpen technologieën ons om de circulaire doelstellingen te realiseren.
Technologieën
De volgende digitale technologieën kunnen de circulaire economie een boost geven:
- Sensoren en technologieën om inzameling en sorteren van afval- en materiaalstromen te verbeteren en te automatiseren.
- Virtuele productieprocessen die ons in staat stellen het eerste reële product meteen juist af te leveren, zonder materiaalverslindende pre-productiefase.
- Technologieën zoals 3D-printing die circulair ontwerp en modulair bouwen faciliteren, wat nodig is voor eenvoudig demonteren en herstellen.
- Digitale toepassingen die ons in staat stellen om producten te delen, zoals deelplatformen.
- Blockchain-technologie waarmee we info kunnen delen over de levenscyclus en de waardeketen van producten.
Producten en diensten voor een circulaire economie
Circulariteit in verschillende sectoren
Alternatieve grondstoffen: biomassa
Wind- en zonne-energie als alternatief voor fossiele grondstoffen zijn gekend. Maar er zijn nog meer mogelijkheden. Zoals biomassa. Dat zijn natuurlijke materialen afkomstig van bijvoorbeeld hout, algen en insecten.
We doen niet alleen onderzoek naar de toepassingsmogelijkheden van die alternatieve grondstoffen. We onderzoeken ook installaties die de bewerkte grondstof kunnen omzetten en de volledige waardeketen. We kijken verder dan alleen de theorie. Want wat op papier en in een labo lukt, moet ook op zijn praktische en economische haalbaarheid afgetoetst worden.
Circulair water
De laatste jaren kwam de watervoorziening in Vlaanderen zwaar onder druk te staan, door een combinatie van een groeiende bevolking, stijgende consumptie en de toenemende verharding. Door de klimaatverandering krijgen we bovendien steeds vaker met wateroverlast én droogte te maken. Om naar een robuuster watersysteem te kunnen evolueren is het belangrijk om in te zetten op circulair waterbeheer: water zo lang en hoogwaardig mogelijk inzetten in dezelfde kringloop waardoor de vraag naar water afneemt.
VITO helpt ondernemingen om circulaire principes te vertalen naar concrete opportuniteiten in hun bedrijfsvoering. Dat kan bijvoorbeeld door afvalwater te hergebruiken, door water te delen met andere bedrijven via slimme netwerken. Zo maken we bijvoorbeeld deel uit van B-watersmart. Dat zijn living labs verspreid over heel Europa waar het hergebruik van (afval)water getest wordt. VEG-i-TEC focust dan weer op wateronderzoek op maat van de aardappelen, groenten- en fruitsector. Bedrijven kunnen een beroep doen op het onderzoekscentrum om hun processen duurzamer en circulair te maken.
Ga zelf aan de slag
Leer alles over circulaire economie via interactieve spelletjes, voor alle leeftijden en doelgroepen. Van het lager onderwijs tot in bedrijven. Gebruik deze interactieve leervormen overal!
ResourCity
De nieuwste augmented reality game app waarmee je al wandelend bijleert over chemie en technologie. Ontdek op een originele manier welke materialen er in je stad of gemeente verstopt zijn.
Circulator
Om je te helpen bij de ontwikkeling van een eigen circulair businessmodel maakten we de Circulator, een 'circular business models mixer'. Ontdek de vele cases en archetypes en meng ze naar hartelust!
EcoCEO
EcoCEO brengt concepten en strategieën voor circulaire economie naar jouw klas en maakt je leerlingen vertrouwd met duurzaam ondernemerschap en ontwikkelingen in de grondstoffensector. Speel, leer en heb plezier!
Risk&RACE
Risk & RACE geeft je spelenderwijs zicht op de kansen en uitdagingen van de circulaire economie. Een bordspel ontworpen om een ondernemersgeest op te wekken en spelers kennis te laten maken met besluitvorming en bedrijfsmodellen in de circulaire economie.
Gratis opleiding circulaire economie
Wil je je verder verdiepen in duurzaam ondernemen en de circulaire economie? Volg dan op je eigen tempo onze gratis online opleiding Circular Economy - Sustainable Materials Management.
Ervaren onderzoekers en experts uit de praktijk uit heel Europa loodsen je in de loop van 5 modules doorheen de kernelementen en uitdagingen in de overgang naar een circulaire economie.
