CO2
CO2 of koolstofdioxide - de lucht zit er vol van en gelukkig maar. Want CO2 zorgt ervoor dat de warmte van de zon vastgehouden wordt. Op zich is CO2 dus best ok. Maar trop is teveel. CO2 is een broeikasgas en het teveel aan CO2 is rechtstreeks verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. Dat is geen goed nieuws. Want de massale uitstoot van CO2 ligt mee aan de basis van de klimaatverandering. Die uitstoot wordt veroorzaakt door industrie, verkeer en de manier waarop wij nu met miljarden op deze aardbol leven. Maar die wordt ook verergerd door ontbossing, want bomen zijn natuurlijke CO2-oplossers. Wat is CO2 nu eigenlijk? Wat doet het met onze atmosfeer? En – belangrijk – wat kunnen en moéten we doen om ervoor te zorgen dat er minder CO2 in de lucht zit?
CO2-afvangen… en er iets anders mee doen
Metin Bulut, CO2-expert van VITO legt je in zijn presentatie uit wat het verband is tussen CO2-concentraties in de atmosfeer en klimaatverandering. Maar ook hoe je CO2 kan afvangen en er nuttige dingen mee doen.
Veelgestelde vragen over CO2
Ja, maar niet alle CO2 is afkomstig van de mens: ook dieren, planten en bosbranden zorgen voor CO2. De natuur kan die CO2 weer gedeeltelijk opvangen, als een spons.
Wij mensen veroorzaken meer CO2 dan dat de natuur kan opvangen. Die komt in de atmosfeer terecht.
Minder CO2 uitstoten, door hernieuwbare energie zoals aardwarmte te gebruiken, want die is er altijd.
CO2 uit de lucht halen. Dat is CO2-captatie. Pure CO2 die vrijkomt, wat kun je ermee maken? O.a. bouwmaterialen, chemicaliën, brandstoffen.
Er zit veel te veel CO2 in de lucht. Sommige landen vangen die CO2 af en begraven ze diep in de Noordzee of ondergronds waar vroeger gasbellen waren. Toch is dat geen goed idee en de publieke opinie wil dat eigenlijk ook niet. Maar wat kan dan wel? In het Gentse zoeken ze naar oplossingen.
Boeiende video's over CO2-captatie
Klimaatspecialist Niels Souverijns over COP28
De uitstoot van CO2 is een telkens weerkerende struikelblok op de Conference Of Parties (COP) waar het centrale thema de klimaatverandering is. Ook alle olieproducerende landen zijn op die conferentie aanwezig. Zij zien een uitfasering van fossiele brandstoffen niet zitten. En toch zijn er belangrijke stappen gezet tijdens de COP 28 die in december 2023 in Dubai heeft plaatsgevonden. Klimaatspecialist Niels Souverijns heeft daar in Terzake uitleg bij.
13/12/2023
Wat is CO2? Waarom is het een probleem en hoe kunnen we het nuttig gebruiken?
Iedereen ziet het klimaat veranderen. Het wordt warmer en droger. Maar waarom warmt de aarde op? De oorzaak van de huidige klimaatverandering ligt bij de mens. De grote boosdoener is CO2. Dit gas komt vrij bij de verbranding van steenkool of olie. Het is een broeikasgas dat zorgt voor een broeikaseffect: de warmte van de zon kan de aarde bereiken, maar raakt de atmosfeer niet meer uit.
Dakpannen of klinkers maken met CO2, kan dat?
Zeker weten! Bij de productie van staal ontstaan staalslakken. Die werden vroeger gestort. Maar door er nu CO2 aan toe te voegen als bindmiddel ontstaat een grondstof om duurzame bouwmaterialen mee te maken. Cement is hier niet meer nodig. Het proces heet carbonatatie.
Carbonatatie uitgelegd in 3 stappen
- Calciumrijke staalslakken vermalen tot ultrafijn poeder
- Het poeder met water vermengen tot het mengsel de juiste porositeit krijgt en in de gewenste vorm gieten
- De poreuze stenen in een afgesloten kamer plaatsen waar massa’s CO2 in gepompt wordt. De stenen absorberen de CO2 en zetten die om in calciumcarbonaat. Een ijzersterk bindmiddel dat cement vervangt.
Het resultaat: een duurzame bouwsteen met dezelfde kwaliteiten als een klassieke baksteen. Het grote verschil: CO2 wordt geabsorbeerd en niet uitgestoten.
CO2 als grondstof in de bouw
Hoe kan je straatstenen maken zonder CO2 uit te stoten? Eén van de oplossingen is het proces van carbonatatie of minerale carbonisatie, waar je stenen hard maakt door opname van CO2.
Minerale carbonisatie is een proces waarbij gasvormig CO2 reageert met mineralen en zo neerslaat als een vaste stof, zogenaamde carbonaten.
CO2 is in the air, maar wij moeten het in geconcentreerde vorm hebben. Daarom ontwikkelt Vandersanden steenfabrieken, onder andere met VITO, technieken om erin te slagen uit industriële processen zoals onze eigen rookgassen, om daaruit die CO2 te capteren.
Vandaag de dag zijn er nog heel weinig bedrijven die al effectief CO2 afvangen. Dit komt omdat de commercieel beschikbare processen eigenlijk nog niet op punt staan.
Wij als VITO werken daarom aan de nieuwe generatie CO2 capture-technologieën, die gebruik maken van gestructureerde sorbentmaterialen.
Sorbentmaterialen kan je vergelijken met een soort van harde spons die als het ware de CO2 opslorpt uit de lucht.
Bekijk zeker ook dit filmpje over sorbenten uit de reeks Wetenschap Uitgedokterd.
Samen met baksteenproducent Vandersanden onderzoeken we hoe we CO2 kunnen inzetten als grondstof voor de bouw. Dergelijke carbon capture and utilisation (CCU) kan ook voor andere sectoren interessant zijn.
Bekijk de reportage met onze experte Mieke Quaghebeur.
Podcasts over CO2 en CCU
CCU staat voor Carbon Capture & Utilisation, ofwel het afvangen en hergebruiken van CO2.
Kunnen we broeikasgassen uit de lucht halen?
Nederlands – 30’
De vraag van 10 miljoen: kunnen we kwalijke broeikasgassen uit de lucht halen? In de podcast ‘Vraag het Aan’ wordt een tipje van de sluier gelicht.
Artikels & blogs over CO2
'Ons uitgangspunt is: niet storten, maar waardevolle zaken recupereren’
Bij VITO zien ze grondstoffen, waar anderen vooral industrieel afval zien. Staalslakken, vliegas, rivierslib, baggerspecie — voor Mieke Quaghebeur en haar team is niets te gek in de zoektocht naar nieuwe, duurzame en circulaire materialen voor de bouw.
Vlaanderen bindt de strijd aan tegen CO2-uitstoot
Het verminderen van de CO2-uitstoot is een opdracht voor iedereen. De Vlaamse overheid weet ook dat we die uitstoot pas zullen kunnen verminderen als ook bedrijven en gemeenten er zich bewust van zijn hoeveel ze uitstoten en – vooral – hoe ze die uitstoot kunnen verminderen. Gelukkig zijn er al een paar prachtige initiatieven.
7 manieren om CO2 uit de lucht te halen
Hoe kunnen we CO2 uit de lucht halen? En wat gaan we ermee doen? In deze tekst lezen we hoe er eigenlijk zeven manieren zijn om ‘iets’ te doen met die CO2. Maar elk voordeel heeft vaak… ook een nadeel.