Een studie gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'Preventive Medicine' vindt associaties tussen lengte van het fietsnetwerk, aantal fietsers en gerelateerde gezondheidseffecten.

Barcelona, 15 januari 2018 – Uit een studie onder leiding van onderzoekers van het Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal) - waaraan ook onderzoekers van UHasselt en VITO deelnamen - is gebleken dat de uitbreiding van het fietsnetwerk in steden aanzienlijke gezondheids- en economische voordelen oplevert. (Figuur 1. onderaan: het verband gaat ook op voor de bestudeerde Belgische steden).

Uit de analyse - een deel van het door de Europese Commissie gefinancierde project Physical Activity through Sustainable Transport Approaches (PASTA) - van gegevens van 167 Europese steden, blijkt dat de lengte van het fietsnetwerk gekoppeld is aan het aandeel fietsers tot maximaal 24,7%, waarbij 1 op 4 verplaatsingen met de fiets gebeurt. De studie, gepubliceerd in Preventive Medicine, schat dat als alle beoordeelde steden een fietsaandeel van 24,7% behaalden, jaarlijks meer dan 10.000 vroegtijdige sterfgevallen zouden kunnen worden vermeden.

"Dit is de eerste studie die de mogelijke associaties evalueert tussen de lengte van het fietsnetwerk, het gebruik van verschillende vervoermiddelen en de bijbehorende gevolgen voor de gezondheid in Europese steden", zegt Natalie Mueller, ISGlobal-onderzoekster en eerste auteur van de paper. Uit de health impact assessment bleek dat een verschuiving naar fietsen positief is voor de gezondheid als gevolg van de daarmee gepaard gaande toename in lichaamsbeweging, "waarvan de voordelen duidelijk opwegen tegen de schadelijke effecten van luchtvervuiling en verkeersongevallen", voegt Mueller eraan toe.

De grootste gezondheidsvoordelen van de verschillende schattingen van de onderzoekers werden gevonden in een scenario waarin de steden fietspaden hadden in al hun straten. In dat geval zou Londen jaarlijks tot 1.210 vroegtijdige sterfgevallen kunnen vermijden, gevolgd door Rome met 433 vroegtijdige sterfgevallen per jaar en Barcelona met 248 vroegtijdige sterfgevallen per jaar. Echter, een toename van 10% in fietspaden zou al kunnen leiden tot een aanzienlijke toename van het fietsgebruik, en resulteerde in 21 voortijdige sterfgevallen die vermeden konden worden in Rome, 18 in Londen en 16 in Barcelona.

De onderzoekers hebben ook een economische analyseuitgevoerd om de kosten van een uitbreiding van het fietsnetwerk te vergelijken met de geschatte economische voordelen van vermeden voortijdige sterfte. De resultaten tonen aan dat de beste kosten / baten-verhoudingen zouden worden bereikt in een scenario van een toename van 10% in het fietsnetwerk, waarbij de verhouding van de baten per uitgegeven euro zou oplopen tot 70 tegen 1 in het geval van Rome, 62 tegen 1 in het geval van Zürich en 35 tegen 1 in het geval van Barcelona.

"Hoewel we andere factoren die van invloed zijn op het fietsgebruik (naast aanwezigheid van fietspaden) niet hebben meegenomen in de analyse en hier dus geen causaliteit kunnen afleiden, willen we met deze analyse nogmaals aantonen dat fietsinfrastructuur hoog op de politieke agenda moet staan – overheden hebben namelijk de directe lokale verantwoordelijkheid voor het aanbieden van 'gezonde keuzes' aan hun burgers." zegt Mark Nieuwenhuijsen, coördinator van het Urban Planning, Environment and Health Initiative van ISGlobal en laatste auteur van het onderzoek. Volgens de studie hebben vooral steden met een klein aandeel fietsers op dit moment (zoals Rome, Barcelona en Londen), een groot potentieel om het dagelijks gebruik van de fiets te vergroten door hun fietsnetwerken uit te breiden. "Reeds 10% meer fietsinfrastructuur, een aandeel waarvan wij denken dat het haalbaar is voor lokale overheden, biedt hoogstwaarschijnlijk aanzienlijke gezondheids- en economische voordelen", voegt Nieuwenhuijsen eraan toe.

"We stellen opnieuw vast dat mensen uit hun auto krijgen grote gezondheidsvoordelen oplevert. Een combinatie van 'push'-maatregelen dat autorijden onaantrekkelijk maakt, en' pull'-beleid gericht op het aantrekkelijker maken van openbaar vervoer en fietsen, is de beste manier om gezondheid en welzijn in Europese steden te verbeteren", concludeert onderzoekster Natalie Mueller.

Referentie

Natalie Mueller, David Rojas-Rueda, Maëlle Salmon, David Martinez, Albert Ambros, Christian Brand, Audrey de Nazelle, Evi Dons, Mailin Gaupp-Berghausen, Regine Gerike, Thomas Götschi, Francesco Iacorossi, Luc Int Panis, Sonja Kahlmeier, Elisabeth Raser, Mark Nieuwenhuijsen, on behalf of the PASTA consortium. Health impact assessment of cycling network expansions in European cities. Preventive Medicine, January 2018, doi.org/10.1016/j.ypmed.2017.12.011

Over PASTA

Het door de EU gefinancierde project PASTA - Physical Activity through Sustainable Transport Approaches - wil mobiliteit en gezondheid verbinden door actieve mobiliteit in steden te bevorderen (dwz wandelen en fietsen, ook in combinatie met openbaar vervoer) als een innovatieve manier om lichaamsbeweging te integreren in ons dagelijks leven.

Meer info

ISGlobal’s Press Office

Marta Solano
marta.solano@isglobal.org
003493 214 73 33 / 0034661 45 16 00

Pau Rubio
pau.rubio@isglobal.org
003493 214 73 33

VITO

Evi Dons
evi.dons@vito.be