Green Deal Anders Verpakt: voor 15.000 ton minder wegwerpverpakkingen in Vlaanderen

Deze Green Deal is een initiatief van de OVAM, de speerpuntcluster VIL, COMEOS, Detic en Fevia Vlaanderen. Samen met alle deelnemers gaan zij de volgende 3 jaar op zoek naar oplossingen om preventie en hergebruik van verpakkingen in de distributiesector te stimuleren.

De ambitie is om met de ruim 80 projecten het aantal wegwerpverpakkingen met 15.000 ton (goed voor 300 miljoen eenheden) te reduceren in de distributiesector. Het gaat dan bijvoorbeeld over alternatieven voor flacons van verzorgingsproducten of plastic en kartonnen dozen waarin voeding of meubelen verpakt zitten die slechts eenmalig gebruikt worden en daarna bij het afval belanden.

De projecten binnen de Green Deal geven de consument in de winkel meer keuze om het kopen van eenmalige verpakkingen te vermijden en te kiezen voor producten die 'anders verpakt' zijn.

Waarom deze Green Deal?

Er komen steeds meer eenmalige verpakkingen op de markt. De afgelopen 10 jaar steeg de hoeveelheid huishoudelijke eenmalige verpakkingen met 10%. Het totale gewicht aan eenmalig verbruikte verpakkingen voor consumptiegoederen werd in België in 2019 geschat op ruim 900.000 ton per jaar.

"We bundelen vandaag de krachten om deze afvalberg te verkleinen. De transitie naar een circulaire economie is één van de topprioriteiten binnen het Vlaamse beleid", licht Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits toe. "De hele keten wordt betrokken: van leveranciers, winkels tot experten in circulaire producten. Ook het sociale aspect van deze Green Deal is niet onbelangrijk: de projecten bieden extra werk in de sociale economie. Maatwerkbedrijf Mivas bijvoorbeeld zet in op de reiniging, kwaliteitscontrole en het hervullen van verpakkingen."

Preventie en hergebruik centraal

In een circulaire economie worden materiaalkringlopen maximaal gesloten om zo het gebruik van primaire grondstoffen te vermijden en materialen en producten zo lang mogelijk te hergebruiken.

"Recycleren is goed, maar hergebruiken of verpakkingen zelfs helemaal weglaten is beter", zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. "Vandaag zijn we al Europees koploper inzake recyclage. Met deze Green Deal willen we onze ambitie om ook in hergebruik een voorbeeldrol te spelen, kracht bijzetten. Samen met verschillende toonaangevende bedrijven willen we de consument overtuigen om eenmalige verpakkingen links te laten liggen en over te schakelen naar herbruikbare alternatieven. Zo kunnen we onze afvalberg gevoelig verkleinen. Daarbij wint niet alleen het milieu, maar ook onze portemonnee", aldus Demir.

Nood aan nieuwe oplossingen

Omdat een eenmalige verpakking vaak ontwikkeld wordt in functie van een specifiek product is het niet altijd eenvoudig om deze verpakking te wijzigen naar een herbruikbaar alternatief of om de verpakking volledig weg te laten. Dat vergt vaak ook het herdenken van het hele businessmodel. Er spelen onzekerheden rond de effectieve vermindering van de milieu-impact, het draagvlak bij de klant, de financiële gevolgen voor het bedrijf, de extra werklast, de gevolgen voor de bescherming en de kwaliteit van het product...

Toch zijn er voorbeelden die tonen dat het kan en ontstaat er binnen de distributieketen steeds meer ambitie om verpakkingen duurzamer te maken. Door de samenwerking met kennisinstituten en voortrekkersbedrijven moet deze Green Deal de deelnemende bedrijven een antwoord bieden op hun pertinente vragen rond preventie en hergebruik van verpakkingen. Samen zoeken we oplossingen waarbij de milieu-impact van verpakte goederen vermindert. De concrete projecten zetten de theorie om in praktijk.

Samen voor een kleinere afvalberg met innovatieve oplossingen

Op weg naar de ondertekening van deze Green Deal brachten ministers Crevits en Demir een bezoek aan de Delhaizevestiging AD Quartier Bleu in Hasselt. Daar plaatsen Delhaize en Ecover begin februari in het kader van deze green deal hervulstations voor een reeks producten van Ecover. Die hervulstations draaiden al proef in twee winkels in Vlaanderen (Kessel-Lo en Sint-Katelijne-Waver), maar in het kader van de Green Deal rolt Ecover het project samen met Delhaize verder uit.

Tom Domen geeft aan waarom Ecover deze stap zet: "Bij Ecover geloven we dat hergebruik het nieuwe recycleren is. Het herdefinieert de ambitie voor een echte circulaire economie. We hebben onszelf de uitdaging gesteld om hergebruik de nieuwe standaard te maken voor het dagelijkse winkelgedrag."

En met de hervulstations helpen ze de klanten om hun plasticverbruik te verminderen en verpakkingen te hergebruiken. En dat kan heel eenvoudig: klanten brengen hun lege fles mee naar de winkel, vullen die opnieuw, nemen een ticket of scannen een code en rekenen hun volle fles aan de kassa af. Die fles kost hen ook ongeveer 10% minder.

Ilya Van Den Borre van Delhaize is enthousiast over de samenwerking: "In het kader van ons duurzaamheidsprogramma The Lion's Footpring voeren we bij Delhaize al een hele tijd een strijd om verpakkingen milieuvriendelijker te maken. Het ondertekenen van deze Green Deal Anders Verpakt is daarbij weer een stap in de goede richting. Enkel door samen te werken kunnen we onze inspanningen verhogen en effectief impact creëren. We zijn verheugd om samen met Ecover hervulstations in onze supermarkten te installeren om zo verpakkingen te hergebruiken."