Europa kiest voor waterweerbaarheid
Ambities, instrumenten en knelpunten: wat het Water Resilience Forum concreet op tafel legt
De ambities zijn scherp, de urgentie is hoog en de beleidsmachine draait op volle toeren. Tijdens het Water Resilience Forum in Brussel legde de Europese Commissie haar kaarten op tafel. Van hogere waterefficiëntie en natuurgebaseerde oplossingen tot digitalisering en nieuwe investeringsinstrumenten: Europa duwt duidelijk op het waterpedaal. Tegelijk werd één spanning onmiskenbaar zichtbaar. Waterweerbaarheid vraagt niet alleen visie, maar ook financiering, uitvoerbare kaders en bewezen praktijkoplossingen. Precies daar begint het echte werk.
Ambitie is er, maar de uitvoering wringt
Tijdens het Water Resilience Forum werd duidelijk dat de Europese Water Resilience Strategy stevige doelstellingen naar voren schuift:
- 10% hogere waterefficiëntie tegen 2030 - innovatieve concepten passeerden de revue, van plant-wearables tot evapoconcentratoren
-
Grootschalige inzet op natuurlijke waterretentie via een nieuwe Sponge Facility.
De visie sluit nauw aan bij het recent gelanceerde Sponge Landscapes van Architecture Workroom Brussels. -
Versnelling van digitalisering, met een watermarkt die tegen 2033 groeit naar €23,5 miljard
- Een geïntegreerd kader voor klimaatrisico- en waterbeheer
- Een onderzoeks- en innovatiestrategie voor waterweerbaarheid met inzichten uit Europese onderzoeksprojecten
Maar onder die ambities ligt een structurele spanning: financiering. Vandaag investeren Europa, lidstaten en de Europese Investeringsbank samen zo’n €55 miljard per jaar in watermaatregelen. Toch blijft er een jaarlijkse investeringskloof van €23 miljard. Vooral natuurgebaseerde oplossingen botsen op klassieke financieringsmodellen die hun waarde onvoldoende erkennen. Zoals het scherp werd samengevat op het Forum: Nature-Based Solutions falen niet in inhoudelijke waarde, maar omdat onze financiële systemen die waarde niet kunnen vertalen naar investeerbare cashflows.
Van beleid naar praktijk: bouwen aan waterweerbaarheid
Europa zet verschillende instrumenten in om die kloof te dichten:
- Cohesiebeleid dat regio’s expliciet stimuleert om in waterweerbaarheid te investeren
- Het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2028–2034 (budget: €2 biljoen), waarin water een strategische plaats kan krijgen
- De Water Resilience Investment Accelerator, die 20 innovatieve proefprojecten versnelt
- Een versterkt waterprogramma van de Europese Investeringsbank (2025–2027) met meer dan €15 miljard aan nieuwe middelen
Maar financiering alleen volstaat niet. Wat Europa nodig heeft, zijn bewezen praktijkoplossingen.
En precies daar klinkt een herkenbaar geluid vanuit Vlaanderen.
Vlaanderen als living lab voor waterweerbaarheid
De Europese wateruitdaging vraagt geen blauwdrukken, maar lerende systemen. Vlaanderen toont al jaren hoe dat kan via de Blue Deal.
Door sectoren te verbinden, innovaties te versnellen en regionale coalities centraal te zetten, ontstaan oplossingen die werken in de praktijk:
- Circulaire industriële watersystemen
- Klimaatrobuuste landschappen en sponsstrategieën
- Living labs waar samen wordt ontworpen, getest en opgeschaald
Die aanpak stond ook centraal in de Vlaamse stand op het Water Resilience Forum, een samenwerking tussen VMM en Fluid Crew, onder leiding van VITO Kennispunt Water. Bekijk hier de slides die we er toonden.
Fluid Crew toont hoe Vlaamse waterkennis zich internationaal organiseert: als open community waar bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen oplossingen zichtbaar maken.
Waterweerbaarheid bouw je samen
Europa staat op een kruispunt. Beleidskeuzes zoals het Environmental Omnibus-pakket roepen tegelijk opluchting en bezorgdheid op. Minder administratieve lasten mogen nooit leiden tot minder bronaanpak, minder chemische kennis of een verdere afhankelijkheid van end-of-pipe-oplossingen die ons duur komen te staan.
De toekomst van waterbeleid ligt in samen ontwerpen, samen leren en samen investeren.
VITO Kennispunt Water gelooft in die gedeelde beweging. Door Vlaamse expertise te verbinden, Europese trajecten actief mee vorm te geven en praktijkervaring terug te koppelen naar beleid.
Op naar een watersterk Europa, gedragen door vele handen – en niet in het minst door Vlaanderen. One drop can’t move a stone… but 7(00) million can.
