Water

Concentraat zuiveren voor waterhergebruik in voedingsbedrijven

CirCoVa

Het COOCK+ project CirCoVa stimuleert circulair watergebruik in de voedingsindustrie door een oplossing te bieden voor een hardnekkig probleem: het beheer van concentraatstromen die ontstaan bij waterhergebruik. Door selectieve verwijdering van chloride en fosfaat uit deze stromen, kunnen bedrijven hun concentraat veilig lozen en zo meer proceswater hergebruiken.

Chloride en fosfaat zijn barrière voor waterhergebruik

Steeds meer bedrijven uit de aardappel-, groente-, zuivel-, vlees- en drankensector zetten in op waterhergebruik via membraanfiltratie zoals ultrafiltratie of omgekeerde osmose. Daarbij ontstaat een filtraatstroom (herbruikbaar water) en een concentraatstroom (met opgehoopte probleemstoffen). Vooral deze concentraatstroom vormt een obstakel: hoge concentraties chloride en fosfaat maken lozing moeilijk en beperken de mate van waterhergebruik.

Sommige bedrijven starten daarom niet met waterhergebruik, terwijl anderen hun hergebruik noodgedwongen beperken tot wat hun lozingsvergunning toelaat. CirCoVa wil die barrière doorbreken en zo de transitie naar circulair watergebruik versnellen binnen de Vlaamse voedingsindustrie.

Welke acties neemt CirCoVa om waterhergebruik haalbaar te maken?

CirCoVa onderzoekt en demonstreert technologieën die chloride en fosfaat selectief verwijderen uit concentraatstromen.
De belangrijkste acties zijn:

Analyse van concentraatstromen binnen sectoren als zuivel, vlees, groenten, aardappelen en dranken om inzicht te krijgen in samenstelling, herkomst van probleemstoffen en potentieel voor waterhergebruik.
Chlorideverwijdering via elektrodialyse met bipolaire membranen (BMED). Naast het zuiveren van concentraat produceert deze techniek ook zuur en base, waarvan het valorisatiepotentieel binnen bedrijven wordt onderzocht.
Fosfaatverwijdering via adsorptie, gevolgd door regeneratie van adsorbentia en onderzoek naar hergebruik van het teruggewonnen fosfaat.
Economische en duurzaamheidsanalyse van beide technologieën, inclusief CAPEX- en OPEX-berekeningen en vergelijking met de business-as-usual.
Kennisdeling en implementatie: via workshops, technische richtlijnen en praktijkadviezen worden de resultaten gedeeld met voedingsbedrijven en technologieaanbieders.

De aanpak richt zich in eerste instantie op Vlaamse voedingsbedrijven met intensief watergebruik, maar de resultaten zijn ook toepasbaar in andere industriële sectoren. Omdat veel kmo’s hun waterbeheer uitbesteden, vormt ook de watertechnologiesector, aanbieders van oplossingen en diensten rond water-as-a-service, een belangrijke doelgroep.

Onze bijdrage

VITO voert binnen CirCoVa impactanalyses uit om te bepalen in welke mate bedrijven hun water kunnen hergebruiken, rekening houdend met vergunningen en het Wezer-arrest. Daarnaast onderzoekt VITO de bronnen van chloride en fosfaat in verschillende productieprocessen en ondersteunt het de pilootproeven van Universiteit Gent. Ook worden, samen met de partners, valorisatieroutes voor teruggewonnen fosfaat geëvalueerd.

Zo combineert VITO technologische expertise met beleidsinzicht, en helpt het bedrijven om op een duurzame en juridisch verantwoorde manier te evolueren naar circulair watergebruik.