NDC Support Center: Duurzame capaciteit opbouwen voor klimaatactie
In nauwe samenwerking met de African Energy Commission (AFREC) runt VITO een kenniscentrum dat Afrikaanse landen ondersteunt bij het versterken van duurzame capaciteit voor energiedata, modellering en rapportering – zodat overheden sterker staan om op lange termijn de klimaatuitdagingen aan te pakken.
Het Akkoord van Parijs – en de Nationally Determined Contributions (NDC’s) die daarbij centraal staan – vereisen een wereldwijde economische en sociale transformatie, gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke kennis. Daarom lanceerden VITO en de African Energy Commission (AFREC) in 2021 het NDC Support Center. Het doel? De oprichting van een Afrikaans kenniscentrum om de capaciteit van Afrikaanse landen voor energiestatistieken, modellering en rapportering van broeikasgasemissies duurzaam te versterken.
Van doelen naar realiteit
De NDC’s – de klimaatplannen die elk land opstelt in het kader van het Akkoord van Parijs – leggen belangrijke ambities vast. Toch botsen veel landen op praktische drempels: onvolledige energiedata, beperkte eigen modelleercapaciteit, versnipperde coördinatie en kortdurende opleidingen die geen blijvend effect hebben. Dat leidt vaak tot afhankelijkheid van externe experts voor de ontwikkeling en actualisering van NDC’s.
AFREC en VITO willen dat veranderen. Met het NDC Support Center bouwen we in elk land nationale capaciteit op: betrouwbare energiestatistieken, beleidsklare modellen en ingebouwde methodes voor tracking en beleidsvoering. Zo kunnen overheden hun NDC’s zelf plannen, uitvoeren en opvolgen.
In de praktijk betekent dit: standaard energiestatistieken opzetten en nationale energiebalansen publiceren, een nationaal energiemodel installeren en kalibreren, meet- en rapporteringsmethodes uitrollen en lokale medewerkers opleiden zodat het systeem op lange termijn autonoom blijft functioneren.
Geslaagde pilootfase (2021–2024)
Met financiering van de Vlaamse overheid startte het NDC Support Center in 2021 een pilootprogramma in Malawi, Marokko, Mozambique en Oeganda. De focus lag op duurzame capaciteitsopbouw: overheden ondersteunen bij het opstellen van kwaliteitsvolle energiedata, het ontwikkelen en toepassen van mitigatiemodellen en het vormgeven van beleid afgestemd op nationale klimaatprioriteiten.
De resultaten zijn tastbaar. Zo publiceerden teams van de Malawische overheid in 2023 de eerste Digest of Energy Statistics en stellen ze zelf de energiebalansen op. In Mozambique draait een nationaal energiesysteemmodel voor basis- en mitigatiescenario’s. In Marokko is groene waterstof geïntegreerd in NDC-trajecten als optie voor de lange termijn.
Samen vooruit
Het NDC Support Center bereidt momenteel de volgende stappen voor om zijn impact te vergroten. Er wordt aan een strategie gewerkt om de ondersteunende diensten uit te breiden naar meer Afrikaanse landen – en landen te helpen hun klimaatdoelen te halen en stappen te zetten naar een koolstofarme toekomst.
Huidige activiteiten van het NDC Support Center:
- Mozambique — het Center ondersteunt bij het actualiseren en versterken van de Langetermijnstrategie voor Lage-Emissieontwikkeling (LT-LEDS), het opzetten van een duurzame databackbone en het verbeteren van het huidige nationale energiemodel.
- Malawi — het Center ondersteunt bij de ontwikkeling van de eerste LT-LEDS met scenario’s richting 2050 voor energie, landbouw, landgebruik, afval en industrie. Het doel is een eigen roadmap in lijn met de nationale prioriteiten.
Evenementen en outreach
De resultaten en tools worden gedeeld via doelgerichte webinars en tijdens regionale en internationale bijeenkomsten. Enkele geplande events:
- Side Event tijdens de Africa Climate Summit | Afrika’s klimaatmotor: Duurzame capaciteit opbouwen voor klimaatactie – de rol van het NDC Support Center | Addis Abeba, Ethiopië, 9 september 2025 | 13:00–14:00, African Pavilion
- Side Event tijdens de Africa Climate Summit | CO2 marktstrategieën afstemmen op NDC- en LT-LEDS-trajecten: een pan-Afrikaanse blik | Addis Abeba, Ethiopië, 10 september 2025 | 10:30–12:00, GGGI Pavilion
- Side Event tijdens de Global Sustainable Technology & Innovation Community Conference | Pretoria, Zuid-Afrika, 8–10 oktober 2025
- Webinar | Inspelen op lacunes in de ontwikkeling van NDC’s en LT-LEDS in Afrika | Meer informatie volgt binnenkort
Meer informatie?
Voor vragen of bij interesse in samenwerking, contacteer Pieter Lodewijks en het NDC Support Center-team via ndcsupportcenter@vito.be.
