DEA - Dynamische energieatlas
De dynamische energieatlas (onderdeel van GeoFleX) ondersteunt in het oplossen van ruimtelijke vraagstukken in het energiesysteem. Waar is er ruimte voor zon- en windenergie? Waar kan er lokaal restwarmte uitgewisseld worden? Wat is de impact van beleidsbeslissingen, zoals de bouwshift, op het energiesysteem van de toekomst? Op welke technologieën en waar zet ik in binnen mijn regionale energiestrategie?
De Dynamische EnergieAtlas, bekend als DEA, is een door VITO ontwikkelde software gebaseerd op onderliggende ruimtelijke modellen die voor vandaag en de toekomst de energievraag en energieproductie in kaart brengen en modelleren.
De Dynamische EnergieAtlas is een flexibele software en ondersteunt de kartering en modellering van verschillende energiedragers (elektriciteit, warmte, …) en technologietypes (PV, zonne-boiler, wind, biomass, waterkracht, geothermie, riothermie etc.)
Het onderliggende model is gebaseerd op een generieke formule die een ruimtelijk patroon combineert met een energiefactor.
De energiefactor kwantificeert de hoeveelheid energie die op een specifieke locatie door een specifieke technologie wordt verbruikt of geproduceerd. Voor een windturbine bijvoorbeeld, verwijst dit naar de beschikbare wind op uur- of jaarbasis die toelaat de hoeveelheid energie te bepalen.
Het ruimtelijk patroon is de geografische locatie waar een technologie is geïnstalleerd of waar er nog ruimte is voor een specifieke technologie. Om de ruimtelijke patronen te produceren is de Dynamische EnergieAtlas uitgerust met een reeks ruimtelijke algoritmen. Een aantal hiervan zijn bedoeld om de huidige energievraag en -productie ruimtelijk in kaart te brengen, zoals bijvoorbeeld van huidige PV installaties.
Andere algoritmes zijn bedoeld om gebieden af te bakenen waar een specifieke technologie, zoals bijvoorbeeld grootschalige windturbines, bijkomend kan worden geïnstalleerd. Bij de afbakening van de nog beschikbare ruimte wordt voor elk type technologie rekening gehouden met waar installaties wenselijk zijn (bijvoorbeeld PV op vrije daken, of windturbines nabij lijninfrastructuur) en locaties waar nieuwe installaties uitgesloten zijn (bijvoorbeeld windturbines nabij woningen).
Afhankelijk van de doelstelling wordt een selectie van fysieke, milieu-, ruimtelijke ordenings- of wetgevingskenmerken binnen het interessegebied gecombineerd als (een stapeling van) GIS-kaartlagen om het gewenste ruimtelijk patroon af te bakenen. Algoritmes zijn generiek opgesteld zodat ze inzetbaar zijn voor de verschillende energiedragers en technologietypes.
Voor elke vorm van energie, hetzij elektriciteit, warmte of brandstoffen, produceert de DEA kaarten van de vraag per (sub)sector (industrie, landbouw, huishoudens, etc ) en de productie per (sub)technologie (zon, wind, biomassa etc.) op een hoog detailniveau, tot 1m resolutie, afhankelijk van de grootte van het interessegebied. Het resultaat kan geaggregeerd worden tot elk gewenst administratief of ander ruimtelijk niveau, en visuele filters kunnen toegepast worden om de ruimtelijke patronen te verduidelijken. Ter ondersteuning van rapportering produceert de DEA tabellen van totalen, per technologie, per industrie, per ruimtelijk entiteit, ...
De DEA is een belangrijk beslissingsondersteunend systeem voor overheden, producenten, distributeurs en (groot)consumenten van energie. De DEA geeft een beter inzicht in lopende en toekomstige transities en anticipeert en beoordeelt effecten op hun rol in het systeem. Dit is zeker het geval bij de beoordeling van het potentieel van nieuwe locaties voor de productie van duurzame energie.
De Dynamische EnergieAtlas wordt onder meer gebruikt om:
- de huidige energievraag en hernieuwbare energieproductie in de regio en ook de evolutie ervan in de tijd te monitoren
- het onbenutte potentieel voor hernieuwbare energie op basis van wind, zon, biomassa, geothermische energie en waterkracht te beoordelen en de vooruitgang te volgen met betrekking tot gemeentelijke, provinciale en regionale klimaatplannen in overeenstemming met de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU en de doelstellingen van het Burgemeestersconvenant;
- het potentieel voor warmte-uitwisseling en warmtenetten beoordelen;
- beleid te ontwerpen en uit te voeren dat gericht is op de ontwikkeling en exploitatie van energielandschappen, met inachtneming van ruimtelijke ordening en milieubeperkingen;
- regionale en provinciale wetgevingskaders met betrekking tot hernieuwbare energie vast te stellen en uit te voeren.
Wij zetten DEA in als product en als dienst. Partijen met een terugkerende vraag en de wens om de herhaaldelijk analyses zelf uit te voeren, kunnen DEA als product inzetten, begeleid door een training op maat. Partijen met een vraag naar verkennende en onderzoeksgerichte analyses en scenario's kunnen DEA gebruiken als inputmodel in het kader van een dienstverlening van VITO.
Meer weten over de dynamische energieatlas?
Karolien Vermeiren helpt je graag verder.
