VITO ondersteunt eerste proefproject rond aquamatie in België
Een duurzame en innovatieve derde uitvaartmogelijkheid in ontwikkeling
Aquamatie – ook wel resomatie genoemd – is een milieuvriendelijk alternatief voor begraven en cremeren. Waar crematie een energie-intensief proces is dat CO₂ en andere schadelijke stoffen uitstoot, en begraven vaak gepaard gaat met ruimtebeslag en chemische stoffen in kisten en bekleding, biedt aquamatie een duurzaam alternatief zonder luchtvervuilende emissies.
In Wilrijk werd onlangs het eerste aquamatietoestel van België voorgesteld. Daarmee start Pontes, in samenwerking met onder andere VITO, KU Leuven, Universiteit Antwerpen, VMM en Aquafin, een uniek proefproject dat onderzoekt of aquamatie kan uitgroeien tot een volwaardige derde uitvaartmogelijkheid naast begraven en cremeren.
Wat is aquamatie?
Bij aquamatie wordt het lichaam van de overledene geplaatst in een gesloten drukvat met een oplossing van water en kaliumhydroxide. Dit mengsel wordt verwarmd tot ongeveer 150 à 160 °C onder hoge druk. Hierdoor versnelt de natuurlijke ontbinding sterk en worden zachte weefsels binnen enkele uren afgebroken.
Wat overblijft, is een poreus beendergestel dat na droging vermalen wordt tot een wit poeder – vergelijkbaar met as na een crematie – dat aan de nabestaanden kan worden meegegeven of begraven. Voor families verandert er dus weinig aan de beleving van het afscheid, maar het proces zelf is aanzienlijk milieuvriendelijker.
VITO’s expertise: focus op milieu-impact en reststromen
VITO brengt in het Pontes-project haar kennis en ervaring in rond milieuanalyse en circulaire verwerking van reststromen. Hoewel de vloeistof die na het proces overblijft steriel is, bevat ze nog bepaalde stoffen die een aangepaste waterzuivering kunnen vereisen.
De onderzoekers van VITO werken samen met de andere partners om te bepalen onder welke voorwaarden deze restvloeistof duurzaam en veilig kan worden verwerkt. Dit onderzoek is cruciaal om het milieuprofiel van aquamatie in kaart te brengen en te garanderen dat het proces volledig past binnen de principes van duurzaamheid en volksgezondheid.
Vlaamse primeur met internationale uitstraling
Wereldwijd is aquamatie al toegelaten in onder meer Noorwegen, de Verenigde Staten en Australië, maar in Europa blijft de toepassing beperkt. Vlaanderen is nu pionier met dit eerste proefproject. De resultaten van het onderzoek, verwacht in 2026, zullen dienen als basis voor beleidsbeslissingen over een mogelijke introductie van aquamatie als derde uitvaartvorm.
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits onderstreepte bij de voorstelling het belang van een wetenschappelijk onderbouwde aanpak:
“Het is essentieel dat we dit grondig onderzoeken. Er moet een duidelijk ethisch en wettelijk kader zijn dat garandeert dat deze nieuwe uitvaartvorm verloopt met respect voor het lichaam van de overledene.”we uitvaartvorm verloopt met respect voor het lichaam van de overledene.”
