Prenzlau, Duitsland
Diep in Duitsland, niet ver van de Poolse grens, ligt Prenzlau: een stadje van zo'n 18.000 inwoners. Door zijn locatie in het midden van een ondergronds warmtebekken dat zich uitstrekt over Polen, Denemarken, Duitsland, Nederland én België, zijn de condities hier goed om de mogelijkheden van aardwarmte te verkennen. En dat deden ze.
In het begin
Reeds in de jaren 80 begon men in de toenmalige DDR met een verkennende fase naar aardwarmte. Men deed proefboringen in de omgeving van Prenzlau en vond gunstige condities om verder te gaan met een praktische toepassing. In Prenzlau stijgt de dieptetemperatuur namelijk met 10°C per 1000m meer dan elders: per km die men boort in de diepte stijgt de temperatuur met 40° C.
In 1994 werd de verticale warmtesonde aan de Thomas-Müntzer-Platz in gebruik genomen.
30 jaar onafgebroken duurzame energie
In 1994 werd in het kader van een geothermisch pilootproject een oude energie-installatie omgebouwd tot een geothermische.
Men legde een boorgat aan van 2.786m diep, aangezien de optimale diepte voor een sonde rond de 3.000m diepte is. Op deze plaats in de aardlaag heeft het gesteente een temperatuur van zo’n 108° C.
De buis die in deze boorput geplaatst werd, bestaat uit twee delen: het omhulsel, en een binnenbuis. Koel behandeld water stroomt langs de buitenkant van de binnenbuis naar beneden, terwijl het gestaag opwarmt. Onderaan de deze buis is er een circulatiepomp die het opgewarmde water - met een temperatuur van 50-60° C - via de binnenbuis naar boven stuwt. Door het feit dat het koude water de binnenbuis isoleert, en deze binnenbuis kleiner is van diameter, is er een hogere aanvoersnelheid van het warme water. Dit leidt tot minder warmteverlies, en dus een beter rendement. Bovengronds wordt het warme water vervolgens gebruikt om via een warmtewisselaar en een warmtepomp ketels op te warmen die op hun beurt aangesloten zijn op het warmtenetwerk van de stad. Wanneer dit proces is afgelopen wordt het afgekoelde water weer in de grond geleid; het gaat hier dus om een gesloten systeem.
Al meer dan 30 jaar resultaat
Door het gebruik van deze installatie wordt er 20% minder broeikasgassen uitgestoten, en zo’n 550 gezinnen van warmte voorzien. Door het extra gebruik van een warmtepomp kan er een maximale prestatie van 500 kW behaald worden.
Voordelen van dit sondesysteem volgens de stad Prenzlau, naast de algemene voordelen van aardwarmte, is dat het boorrisico beperkt wordt en ook het geologisch risico tot een minimum wordt herleid. Er is namelijk geen geothermische bron, of geothermisch water nodig in de diepte. De geologische voorwaarde om aan aardwarmte te kunnen doen bestaat voornamelijk uit de aanwezigheid van een voldoende hoge temperatuur. Daarenboven is het systeem enorm onderhoudsvriendelijk aangezien het volledig afgesloten is, en moet er buiten onderhoudswerken aan de bovengrondse installatie weinig ingegrepen worden.
Duurzame toekomstplannen
Bij de proefboringen van de jaren 80 werd er ook een ondergronds reservoir aangelegd op 1.000m diepte. Omdat aardwarmte in deze stad een succesverhaal mag genoemd worden, gaan er stemmen op om met dit reservoir iets te ondernemen. In 2018 werden er stalen
genomen van het water voor onderzoek. Afhankelijk van de resultaten kan er hopelijk invulling gegeven worden aan dit ondergronds meer van geothermisch water van ca. 50° C. Voorstellen die tot nog toe geopperd werden is een warmteopslag die kan aangesproken worden op piekmoment, bijvoorbeeld tijdens de winter, of terug naar de roots met therapeutische toepassingen voor mensen met huidaandoeningen die baat hebben bij het baden in warm water met een hoog zoutgehalte.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
