Baggeren vanuit de ruimte bekeken

Samen met het Belgische consultancybedrijf IMDC vervaardigde VITO een softwarepakket waarmee baggerbedrijven op basis van satellietbeelden de sedimentwaarden voor, tijdens en na baggerwerken nauwkeurig kunnen opvolgen.

Bij het baggeren wordt door graven of zuigen sediment losgewoeld van de zeebodem. Baggerfi rma’s investeren in specifieke tuigen of technieken om de verspreiding van sediment te beperken. Zo kunnen ze onder meer de impact op de fauna en de fl ora in het water en het nabijgelegen land voorkomen of beperken. “Een sedimentpluim kan afdrijven naar een ecologisch waardevol koraalrif of een mangrovegebied. Om kwetsbare ecosystemen hiertegen te beschermen, gelden in de meeste landen normen die de sedimentconcentraties op zulke sites beperken”, stelt projectleider Els Knaeps van VITO. “Bij overschrijding moet het baggerbedrijf ingrijpen of in het ergste geval de werken voor bepaalde tijd stilleggen, om boetes te vermijden. Een te hoge sedimentconcentratie kan ook veroorzaakt worden door natuurlijke fenomenen zoals stormen of intense regenval. Satellietbeelden helpen baggerbedrijven om te analyseren wat de precieze oorzaak is van zulke overschrijdingen.”

Satellietdata

De software die VITO en IMDC (International Marine and Dredging Consultants) vervaardigden, gebruikt satellietdata van NASA (National Aerodynamics and Space Agency) en ESA (European Space Agency). “Baggerbedrijven werken met bootjes of boeien, die op een welbepaalde plaats de sedimentwaarden opmeten en via modellen voorspellingen doen. Die methodes blijven belangrijk, maar ze geven slechts een beperkt beeld van de sedimentwaarden in het hele baggergebied, zowel in de tijd als in de ruimte”, legt Knaeps uit. Hier bieden satellietbeelden een nuttige aanvulling. “Uit satellietbeelden uit het verleden kunnen baggerbedrijven de natuurlijke achtergrondwaarden afl eiden en ze als referentie gebruiken. Tijdens de baggerwerken kan het sediment in het ganse gebied gemonitord worden met actuele, multispectrale satellietbeelden.”

Door de wolken

VITO staat in voor de validatie en kalibratie van de aardobservatiemodellen. De komende jaren wil ze nieuwe satellieten toevoegen. Els Knaeps: “In januari 2016 wordt de Europese Sentinel 2-satelliet toegevoegd aan het netwerk, Sentinel 3 volgt in de loop van 2016. Ook startte in december 2015 met de steun van BELSPO (Programmatorische federale Overheidsdienst Wetenschapsbeleid) en ESA een haalbaarheidsstudie om de Belgische PROBA-V-satelliet in deze vorm van aardobservatie te integreren. Zo kunnen de bestaande producten frequenter en met meer ruimtelijk detail aangeboden worden. Ook voor drones is een rol weggelegd. Die kunnen bij bewolking toch nog bruikbare beelden maken. We deden al experimenten in de havens van Zeebrugge en Antwerpen. De drones kunnen vanop het baggerschip opstijgen en digitale camerabeelden nemen. Met dat materiaal kunnen we een gedetailleerde sedimentkaart opstellen.” Mark Bollen, projectingenieur bij IMDC: “Wij verschaffen baggerbedrijven en energieconcerns online een webservice ‘MAST’ (MArine Supervision Tool). Deze service laat toe om op basis van een informatiestroom on site beslissingen te nemen en de werken milieuvriendelijk te sturen. In die bundel zitten weersvoorspellingen, scheepvaartdata en dankzij VITO dus ook informatie die we via aard observatie vergaren. We werken als IMDC al tien jaar innovatief samen met VITO en zijn trots om samen dit product te kunnen aanbieden.”

 

Contact:
+32 14 33 68 64