De Sibelco-zandgroeve Donk heeft een ingrijpende metamorfose doorgemaakt. Groeves, zelfs als ze nog in gebruik zijn, kunnen een meerwaarde bieden voor recreatie, natuur én waterbuffering. De metamorfose had tot doel om elk van deze drie elementen te versterken. Want de regelbare stuw maakt van de groeve een klimaatplas waar water kan gebufferd worden. De uitgekiende aanleg van het terrein met een uitkijkheuvel en een nieuw wandelpad zorgen niet alleen voor recreatieve opportuniteiten maar zijn tegelijkertijd een aantrekkingspool voor wilde bestuivers die de natuurontwikkeling een flinke boost kunnen geven.
KlimaatPlas
Door een regelbare stuw te plaatsen bij de overloop van de Donk is het nu mogelijk om water dat voortdurend uit de groeve Donk naar de Witte Nete stroomt, te bufferen om in te zetten tijdens droge periodes. Deze stuw kadert in de demoruimte KlimaatPlassen binnen het Blue Deal project Vlaanderen WaterProof, een project dat door VITO wordt geleid. In deze demoruimte werken VITO, Sibelco, de gouverneur van de provincie Antwerpen, Pipda, de Vlaamse overheid en nog meer partners samen om slimme oplossingen te vinden voor waterbuffering in dit stukje van de Kempen. “Duurzaamheid en partnerschappen zijn voor ons essentieel. Dit project voor en in deze streek waar economie, wetenschap, natuur en toerisme samenkomen is voor ons enorm ple’zand’ en zit ook in het DNA van Sibelco”, zegt Bart Daems, Director Sustainability Central Europe.
"Het is goed als we samen een impactvolle bijdrage kunnen leveren en waterzekerheid voor de toekomst", verduidelijkt Inge Neven, CEO van VITO.
De stuw maakt het mogelijk om tot 150.000 m³ water te bufferen. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om het dagelijkse overloopdebiet van ongeveer 10.000 m³ in te zetten als alternatieve waterbron.
In de komende tijd wordt bekeken hoe het gebufferde water - wanneer het niet nodig is voor de voeding van de Witte Nete - een alternatief kan zijn voor het grondwaterverbruik van de lokale landbouwers. "Door de stuw kan het peil van het water met 50 cm stijgen", zegt provinciegouverneur Cathy Berx. "Dit project is dan ook zeer waardevol omdat het ervoor zorgt dat we minder snel een captatieverbod aan de landbouwers moeten opleggen, en hen een grotere garantie op beschikbaarheid van water kunnen geven."
Sibelco-groeve, voorbeeld van natuurontwikkeling en landschapsinrichting
In de Sibelco-groeve Donk wordt al meer dan een eeuw hoogwaardig kwartszand gewonnen. In de omgeving ervan werden de laatste jaren grote inspanningen geleverd om natuurontwikkeling te stimuleren.
De west- en noordkant van deze groeve zijn nu zo aangelegd dat ze niet alleen een bijzonder aantrekkelijke bestemming vormen voor wandelaars, maar ook een ideale voedingsbodem zijn voor biodiversiteit.
Zo werden langs de westzijde heideterreinen aangelegd. Door de lopende aanvulling van de plas met zuivere grond zullen zich daar in de toekomst uitgestrekte rietmoerassen ontwikkelen. In de noordwesthoek werden een avontuurlijk pad aangelegd dat uitgeeft op een uitkijkheuvel. Dat uitkijkpunt is ideaal voor vogelspotters die er direct zicht hebben op de vele watervogels op de groeveplas.
De bermen werden beplant met gaspeldoorn, een inheemse struik en typische pionier op zandgronden. De gaspeldoorn is een vijfsterrenrestaurant voor bijen en vlinders die er nectar vinden. Sibelco is dan ook partner in de 'Green Deal Wilde Bestuivers en Ontginners'.
Partners
Binnen de demoruimte KlimaatPlassen werkt VITO samen met gouverneur Cathy Berx, Sibelco, PIDPA, De Vlaamse Milieumaatschappij, Voka Mechelen-Kempen, Provincie Antwerpen, De Vlaamse Waterweg, Het Agentschap Natuur en Bos, gemeente Mol en gemeente Dessel.
Meer info nodig?
- Michiel.maertens, VITO michiel.maertens@vito.be
- Ibn Delaet, Sibelco ibn.delaet@sibelco.com
Désirée De Poot, perswoordvoerder VITO, 0475/457010
