Daniele Zanaga (37) studeerde fysica in Italië, maar zijn doctoraatsonderzoek bracht hem naar ons land. Aan de UAntwerpen spendeerde hij vele uren aan het bestuderen van materialen onder de elektronenmicroscoop. Na het behalen van zijn doctoraat verruimde Zanaga zijn blikveld echter, ook letterlijk. Begin 2019 ging hij aan de slag als data-onderzoeker bij de afdeling Remote Sensing van VITO. Samen met zijn team ontwikkelt hij globale landbedekkingskaarten, essentieel voor de monitoring van de gezondheid van onze planeet.
‘Bij remote sensing voel je een band met de planeet’
Hoewel het in beide gevallen om observeren gaat, is microscopische karakterisatie van materialen toch nog iets heel anders dan satellietmonitoring van de aarde. Hoe ben je tot die switch gekomen?
‘Na mijn bachelor en master fysica aan de universiteit van Parma wilde ik mezelf verder specialiseren in het nanomaterialenonderzoek. De universiteit van Antwerpen staat in dit domein internationaal hoog aangeschreven, en zo kwam ik in 2014 dus in België terecht. Ik deed mijn doctoraatsonderzoek binnen de EMAT-groep van de UAntwerpen, waar de micro- en nanostructuur van materialen wordt bestudeerd met bijzonder krachtige elektronen-microscopen. Daar ontwikkelde ik de skills die ik vandaag als data-onderzoeker gebruik, zoals de analyse van (beeld) data met algoritmen en vooral ook probleemoplossend werken. Bij dit typisch fundamenteel onderzoek (waarbij ik vele uren door de microscoop zat te turen), kan het langere tijd duren voor dit uitmondt in praktische toepassingen. Ik wilde toch liever zaken ontwikkelen die sneller operationeel toepasbaar waren en die me het gevoel gaven dat ik meer positieve impact kon hebben.’
En dus ging je die impact elders zoeken.
‘Na mijn doctoraat heb ik bijna een jaar gewerkt bij een start-up in Hasselt die apps ontwikkelt voor hartritme-monitoring. Hoewel ik daar veel dichter zat bij concrete toepassingen, voelde ik me toch niet echt thuis in de biomedische wereld. Eerder dan in menselijke gezondheid ben ik geïnteresseerd in de toestand van de natuur, en in de “gezondheid” van onze planeet. Ook daarbij komt monitoring kijken, en dat is precies wat VITO Remote Sensing doet.’
Je werkt binnen het ‘vegetatieteam’. Wat doen jullie precies?
‘We ontwikkelen onder meer globale landbedekkingskaarten. Die tonen het wereldwijde landgebruik, en veranderingen daarin, wat uitermate belangrijk is in de monitoring van bijvoorbeeld klimaat en biodiversiteit. De beelden komen o.a. van Europese Sentinel-satellieten. Deze analyseren we met algoritmen om uiteindelijk tot een wereldwijde overzichtskaart te komen. Binnen het WorldCover-project van het Europees Ruimtevaartagentschap ontwikkelden we zowel voor 2020 als voor 2021 een landbedekkingskaart, telkens met een resolutie van tien meter. Dit is een enorme verbetering ten opzichte van de data/kaarten die voordien beschikbaar waren (resolutie op honderd meter). Deze sprong vergde honderd keer meer dataverwerking; dat was dus een hele prestatie.’
Voor een globale kaart is tien meter heel nauwkeurig, maar in je doctoraatsonderzoek werkte je op het niveau van nano- en zelfs picometers. Dat is pas klein.
‘Inderdaad. Ik kon toen bijna inzoomen op individuele atomen. (lacht) Nu probeer ik dat bij individuele bomen. Het werken met landkaarten was trouwens voor mij in het begin wel wennen. Nu voelt het prettig om via remote sensing een band met de planeet te hebben.’
ESA WorldCover biedt nieuwe detailniveaus op het gebied van landgebruik en bodembedekking en wordt gebruikt door onderzoekers, bedrijven en beleidsmakers ter ondersteuning van sectoren die van cruciaal belang zijn voor ons welzijn, zoals biodiversiteitsmonitoring, voedselzekerheid, koolstofbeoordeling en klimaatverandering.
Jullie zijn ook nog op zoek naar nieuwe collega’s. Wie zoeken jullie precies?
‘We zoeken data-onderzoekers met typische skills zoals probleemoplossend werken. Bij VITO hebben we al meer dan 25 jaar ervaring in het verwerken van aardobservatiedata voor o.a. landbedekking en landgebruik. We kijken uit naar enkele nieuwe opdrachten om waardevolle data om te zetten in objectieve en bruikbare kaarten. Zo willen we onze expertise en services verder blijven uitbreiden.
