Textielindustrie is duurzamer geworden, maar textielconsumptie stijgt
Een studie van VITO in opdracht van het Europees Milieuagentschap (EEA) werpt nieuw licht op de uitdagingen waarmee de Europese Unie wordt geconfronteerd op het gebied van duurzame textielconsumptie. Ondanks inspanningen om de textielindustrie te verduurzamen, is de consumptie per persoon gestegen van 17 kg in 2019 naar 19 kg in 2022. Dit bevestigt de noodzaak aan systemische veranderingen in de sector met focus op betere kwaliteit, langere gebruiksduur, hergebruik, reparatie en recyclage.

Ondanks dat er in de textielsector de afgelopen 15 jaar duidelijke efficiëntieverbeteringen zijn doorgevoerd, stelt de studie dat de hogere consumptie de mogelijke milieuvoordelen grotendeels teniet doen. Elke EU-burger koopt jaarlijks gemiddeld 19 kg aan nieuwe textielproducten, wat vergelijkbaar is met een grote koffer vol kleding. In 2019 was dat nog 17 kg. Deze stijging van 2 kg per persoon in slechts drie jaar tijd illustreert de groeiende consumptiedrang in de EU-textielmarkt.
In vergelijking met andere consumptiedomeinen zoals voeding, mobiliteit, wonen of horeca, staat de milieuimpact van textielconsumptie gemiddeld op de vijfde plaats. Daarbij wordt gekeken naar het gebruik van grondstoffen, uitstoot van broeikasgassen, en water- en landgebruik. In 2022 werd voor de productie van textiel voor de EU-markt 234 miljoen ton grondstoffen gebruikt, wat neerkomt op 523 kg per persoon.
Groeiende afvalberg
Naast consumptie van nieuw textiel wordt ook heel wat textiel afgedankt. In 2022 werd per persoon 16 kg textielafval geproduceerd. Gemiddeld wordt er in Europa slechts 15% selectief ingezameld waardoor het merendeel van het afgedankte textiel werd verbrand of op vuilnisstorten belandde. Dit onderstreept de noodzaak voor betere recycling- en hergebruiksystemen binnen de EU.
Digitalisering: kansen en risico's
De textielindustrie in de EU is een belangrijke economische sector met een omzet van 170 miljard euro in 2023, die werk biedt aan ongeveer 1,3 miljoen mensen verspreid over 197.000 bedrijven. De sector heeft zich hersteld van de pandemie en bereikte in 2022 het pre-pandemische productieniveau. Ondanks verbeteringen in efficiëntie tussen 2010 en 2022 hebben de hogere consumptieniveaus potentiële milieuvoordelen tenietgedaan.
Nieuwe technologieën zoals Internet of Things, AI en big data analytics bieden kansen voor extra efficiëntie en innovatie in de textielindustrie. Maar de groei van online verkoop en fast fashion, die door digitalisering gemakkelijker en toegankelijker is gemaakt, zorgt ook voor nieuwe uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en overconsumptie. Dit illustreert de complexiteit van het verduurzamen van de textielindustrie in een groeiende markt.
Naar een systeemtransitie voor de textielsector
Een belangrijke conclusie van de studie is dat er nood is aan een systemische verschuiving om de ambities van de EU op vlak van duurzaam textiel te realiseren. Deze moet gericht zijn op:
- Productie van hoogwaardige producten met een langere levensduur.
- Stimuleren van hergebruik en reparatie.
- Verbeteren van recyclagemogelijkheden.
- Bewuste consumptie aanmoedigen.
Het EEA Circular Metrics Lab zal de circulariteit en duurzaamheid van de textielwaardeketen jaarlijks monitoren om de voortgang te meten en beleidsmakers te informeren.
Lees de volledige studie voor diepgaande inzichten, aanbevelingen en gedetailleerde statistieken over de EU-textielmarkt.
Meer weten?
https://www.eea.europa.eu/en/circularity/sectoral-modules/textiles
https://vito.be/nl/circular-economy/circulair-textiel
