Wijkrenovatietool
Om het renovatietempo in Vlaanderen verder op te krikken en om een helder renovatietraject te bieden aan burgers, wordt een ‘Wijkrenovatietool’ ter beschikking gesteld aan lokale besturen en hun partners. De Digital Twin Wijkrenovatietool zal de meest accurate en betrouwbare databronnen combineren met de best beschikbare instrumenten en analyses om collectieve renovatietrajecten datagestuurd te concretiseren en op te volgen tot en met de uitvoering. In combinatie met simulatietools en algoritmes van VITO/EnergyVille zal deze tool gebruikt worden om de meest geschikte renovatie- en decarbonisatiestrategie te bepalen.
Dankzij de toolchain die in dit project wordt ontwikkeld, kunnen niet alleen de renovatiebehoeften van hele wijken in één keer digitaal in kaart worden gebracht, maar worden ook kansen voor collectieve trajecten voor zowel verwarming als isolatie in kaart gebracht. Dit specifieke advies wordt dan vertaald in een strategie voor elke individuele woning waarbij het Energiehuis een centrale rol opneemt tussen de stad of gemeente, de bewoner en eventuele uitvoerders van de renovatiewerkzaamheden.
DITUR-project
De opwarming van het klimaat enerzijds en de energiecrisis anderzijds, creëren de noodzaak om de renovatie van ons verouderde woningpatrimonium te versnellen. Om deze versnelling te realiseren, moeten de barrières tussen de verschillende spelers in het ecosysteem – burgers, de renovatiesector en overheden – zoveel mogelijk worden weggewerkt.
In het Digital Twin for Upscaled Retrofit (DITUR)-project heeft VITO/EnergyVille samen met private en publieke partners al kennis opgebouwd om dit ecosysteem rond de renovatie-uitdaging te faciliteren. Hierin werd de uitwerking van succesvolle renovatiestrategieën onderverdeeld in drie opeenvolgende stappen:
- Stap 1: Identificeren: via data-analyse kansen opsporen voor collectieve renovatie en duurzame warmtenetten.
- Stap 2: Engageren: huiseigenaren betrekken en overtuigen met een duidelijk plan op maat van hun buurt en woning.
- Stap 3: Realiseren: de renovatiewerkzaamheden voorbereiden, uitvoeren, monitoren en rapporteren.
Het project Digital Twin Wijkrenovatietool bouwt verder op de methodologie uitgewerkt in het DITUR-project, waarin een toolchain ontwikkeld wordt om de bovenstaande drie opeenvolgende stappen, telkens opgenomen door een andere stakeholder in het renovatietraject, te ondersteunen. Centraal daarbij is de creatie van een nieuw digitaal dataplatform waarin alle relevante maatschappelijke, technische en energiegerelateerde gegevens rond collectieve renovaties in Vlaanderen worden opgevolgd, bijgewerkt en aangevuld.
Ondersteuning van de renovatie-uitdaging in 3 stappen, zoals uitgewerkt in DITUR.
Deze data en de daarop gebaseerde simulatieresultaten worden vervolgens gevisualiseerd in de drie stappen, op maat gemaakt van de betrokken stakeholder(s) volgens hun rol en bevoegdheid in het versnellen van de renovatiegolf. Hierbij worden de datastromen tussen de verschillende stakeholders en departementen van de Vlaamse overheid geoptimaliseerd en wordt deze data op een uniforme manier verwerkt.
Via de aangeboden stappen wil dit project de verschillende stakeholders ondersteunen om renovatietrajecten te versnellen, collectivisering op te schalen en de ambitie en het renovatietempo op te volgen.
Drie stappen
De gegevens en algoritmen gekoppeld aan de Digital Twin Wijkrenovatietool, zijn beschikbaar via drie stappen. Elk van deze stappen is afgestemd op een specifiek toepassingsgebied en doel, en dient op die manier als een afzonderlijk hulpmiddel dat bijdraagt aan een totaaloplossing voor collectieve renovatieprojecten:
De 3 stappen in de toolchain zijn aan elkaar gekoppeld. Mits de juiste contractuele afspraken tussen publieke en/of private stakeholders kunnen data, inzichten en bevoegdheden overgedragen of gedeeld worden. Een advies op maat van een bewoner zal alleen opgemaakt en aangeleverd worden met uitdrukkelijke toestemming.
Data
De Digital Twin Wijkrenovatietool verzamelt data over de bebouwde omgevingen via verschillende databronnen. In ‘Fase I’ (zie Figuur 3), die loopt tot juni 2024, blijft dit beperkt tot voornamelijk open databronnen beschikbaar bij de bevoegde overheidsinstanties. Hiermee kan echter al op district-, wijk- en stadsniveau een goede uitspraak worden gemaakt over de huidige toestand van de Vlaamse woningen.
Energiehuizen spelen vervolgens in een volgende fase een cruciale rol om de data op woningniveau aan te vullen en te verfijnen (engageerstap), en na renovatie up-to-date te houden (realisatiestap). Via deze meer gedetailleerde data wordt een plan op lange termijn gecreëerd voor de volledige residentiële gebouwenstock van Vlaanderen.
De Vlaamse overheid is echter in snel tempo aan het digitaliseren, waarbij additionele datapunten (zie Figuur 3) beschikbaar worden gesteld aan belanghebbende partijen – met de juiste AVG-rechten, via digitale platformen. Het project Digital Twin Wijkrenovatietool beoogt hiervan optimaal gebruik te maken om niet enkel de (collectieve) residentiële sector beter in kaart te brengen maar andere toepassingsgebieden toe te voegen aan de in de dit project opgebouwde toolchain.
Een greep uit de gewenste thema’s die we in stakeholdergesprekken hebben gecapteerd: circulariteit, groen-blauwpeil, hittestress, betere inschatting van dimensies van gebouwen in LOD2 of LOD3, …
Daarnaast kan hiermee ook de (collectieve) niet-residentiële sector beter ontsloten worden om uiteindelijk de volledige bebouwde omgeving af te dekken.
Vooraleer deze bijkomende databronnen kunnen worden gekoppeld is er echter nog veel alignering nodig met en tussen de betrokken partijen. Essentieel hierbij is dat dit project evolueert naar een breed gedragen programma waarin de verschillende betrokken overheidsdepartementen hun rol spelen.
Privacy
VITO/EnergyVille verbindt zich ertoe de veiligheid en bescherming van de persoonlijke informatie die verwerkt wordt te waarborgen, en te allen tijde een consequente gegevensbescherming te bieden. Als je vragen hebt over de naleving van de geldende wetgeving, kun je contact opnemen met de Data Protection Officer (DPO) op het volgende e-mailadres: assist-dpo@vito.be.
Voor gedetailleerde informatie over de verwerking van persoonsgegevens door VITO, kun je de privacyverklaring hier raadplegen.
Meer weten over de Wijkrenovatietool?
Neem contact op met Pieter.
