Productontwerp
Productontwerp is de sleutel die circulariteit mogelijk maakt. Een circulaire economie heeft duurzame producten nodig die kunnen worden gerepareerd, hergebruikt, gereviseerd en gerecycleerd terwijl minder materialen en minder schaarse materialen worden gebruikt. Neem bijvoorbeeld “Design-for-repair” en “Design-for-recycling”: twee ontwerpstrategieën met als doel het vroegtijdig in het productontwerp integreren van circulaire economische principes. Een alternatieve benadering is het maximaliseren van de functionaliteit van materialen en waar mogelijk op andere materialen over te stappen die minder schaars of minder milieubelastend zijn, terwijl ze wel een vergelijkbare functie hebben. Sommige producten kunnen zelfs worden gedematerialiseerd en als dienst worden verkocht, bijvoorbeeld het streamen van muziek. Als organisatie verkennen wij nieuwe en duurzame materialen waarmee ontwerpers en fabrikanten circulaire waardeketens kunnen ontwikkelen.
Nieuwe businessmodellen
De circulaire economie heeft nieuwe businessmodellen nodig om circulaire strategieën naar concurrentievoordelen, bedrijfsveerkracht en succesvolle inkomstenmodellen te kunnen vertalen. De huidige businessmodellen richten zich op de verkoop van producten, waardoor het een uitdaging is om langdurig gebruik en hergebruik in de marktbenadering te integreren. Hoe creëer je nu waarde voor je klanten terwijl je minder materialen gebruikt en op hulpbronnen bespaart? En hoe lever je deze waarde als dit niet via de traditionele verkoop gaat? Dit zijn enkel van de zaken die wij proberen aan te pakken.
Nieuwe technologieën
Nieuwe technologieën kunnen de transitie naar een circulaire economie versnellen. Technologie zien we breed in deze context: nieuwe productie processen, nieuwe gerecycleerde en bio-gebaseerde producten, verfijnde sorteersystemen, digitale platformen die producten omvormen in diensten … Zolang ze een positieve impact hebben op de transitie naar een circulaire economie, helpen we ze ontwikkelen en ondersteunen we ze.
Beleidscontext
Overheidsbeleid moet worden aangepast zodat dit de circulaire economie ondersteunt. Het huidige beleid is nog steeds verankerd in afvalbeheer, maar in een circulaire economie wordt het hele begrip ‘afval’ uitgefaseerd, omdat producten worden ontworpen om afval te voorkomen en resten worden omgezet in nieuwe middelen. Afvalbeleid en productbeleid raken verweven en het hieruit ontstane nieuwe beleid dient circulaire materiaalstromen te faciliteren en de creatie van circulaire bedrijven te ondersteunen. Het spreekt voor zich dat overheden volgens ons een sleutelrol spelen in het creëren van de juiste context voor circulariteit.
Inzetten op samenwerking
Om tot een echte systeemomslag te komen, moeten de vaak nog lokale initiatieven opschalen en moeten we zeker ook nieuwe processen en businessmodellen demonstreren op industriële schaal. Dat kan alleen als alle spelers samenwerken: industrie, middenveld, onderzoeksinstellingen en overheden. Om de verandering zo snel mogelijk te laten verlopen moeten we ideeën uitwisselen, open debatteren en zorgen dat we niet tevreden zijn met de eerste kleine stap. Wij willen samen met onze partners de motor van die samenwerking zijn door nieuwe ideeën te ontwikkelen en te delen en door de verschillende partijen rond die ideeën samen te brengen.
Vlaanderen circulair in 2050
Het einddoel is dat we evolueren naar een economie die circulair is. In Vlaanderen mikken we daarvoor op 2050. Samen met Vlaanderen Circulair zetten we hier zwaar op in door bedrijven en overheden zoveel mogelijk te ondersteunen en uit te dagen.
