Het Gangesbekken in het oosten van India is een van ‘s werelds meest vervuilde watersystemen. De Indiase premier Narendra Modi lanceerde een ambitieus plan om de rivier – en al haar zijrivieren – op te kuisen. Zowel voor beleid als technologie kijkt India naar Europa. Onder de koepel van de Clean Ganga Europe Desk coördineert VITO de inspanningen van Europese stakeholders in watermanagement en zuiveringstechnologie.
De Clean Ganga Europe Desk is een initiatief van VITO en het Indiaas technologisch instituut IIT Kanpur, en wordt gefaciliteerd door VLAKWA. De ‘desk’ is ondergebracht in de lokalen van het EU Technology Platform WSSTP in Brussel, dat streeft naar een betere coördinatie en samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie in de Europese watersector. Zo heeft het bureau gemakkelijk toegang tot de Europese Commissie.
Prioriteit binnen Europa
Hoewel de Clean Ganga Europe Desk nog maar anderhalf jaar bestaat, heeft ze toch al enkele mooie resultaten kunnen boeken. Zo heeft de desk de zuivering van het Gangesbekken hoger op het prioriteitenlijstje van het European Water Partnership gekregen, het Europese forum dat de gezamenlijke acties betreffende de EU en India op het vlak van waterbeleid coördineert. Daarnaast organiseerde ze in september 2018 haar allereerste conferentie, waar de krijtlijnen van de samenwerking tussen de EU en India op het vlak van waterbeleid werden uiteengezet en toegelicht, en waar stakeholders uit Europa en India bij elkaar werden gebracht. Zo vult Vlakwa haar rol als facilitator met succes in.
Wat is het uiteindelijke doel van het project? “De desk centraliseert alles wat er bij bedrijven en andere instellingen in Europa rond watermanagement bestaat – informatie over technologie, management, overheidsbeleid, best practices – samen, om dit vervolgens op een gestructureerde en goed gecoördineerde wijze door te geven aan India”, zegt Paul Campling van Vlakwa. “Daarnaast verlagen we met dit initiatief de drempels voor samenwerking tussen bedrijven uit Europa en India. We openen dus ook deuren voor de Europese industrie op het vlak van watermanagement.”
Kijken naar Europa
De eerste gecoördineerde plannen om de gigantische vervuiling in de Gangesrivier aan te pakken, dateren van 2013. Toen lanceerde de Indiase premier Narendra Modi een ambitieus stappenplan dat in 2020 zou moeten resulteren in een propere rivier. Dat die timing niet zal worden gehaald, is duidelijk. “Er is nog veel werk voor de boeg”, zegt Campling. “India is op zoek naar extra ervaring en knowhow op het vlak van goed waterbeheer, en vooral dan van de verwerking van afvalstromen. Het grootste deel van de vervuiling komt immers van huishoudelijk afvalwater, dat zomaar in de rivieren stroomt, en van industriële afvalstromen. Maar het goede is dus dat men in India weet waar ze die knowhow en expertise kunnen halen. Ook in Europa waren de rivieren en waterlopen ooit sterk vervuild, maar met gecoördineerde acties hebben we dit kunnen oplossen.”
Het klopt dat Europa, sinds pakweg het midden van de vorige eeuw, op dit vlak een indrukwekkend traject heeft afgelegd. Campling: “Het is de bedoeling dat India een gelijkaardig traject zal afleggen, ook al omdat Europa en India op watergebied sterk op elkaar gelijken. Beide hebben ze een aantal grote rivieren die tevens belangrijke economische aders zijn (de Ganges in India, de Donau en de Rijn in Europa, red.). Maar net als Europa werkt India ook volgens het principe van de subsidiariteit, waarin grote, overkoepelende plannen opgelegd door hogere overheden uiteindelijk door lagere instanties worden ingevuld en afgehandeld.”
Daarnaast is India natuurlijk een sterk groeiende economie, met een gigantische bevolking van 1,3 miljard – een derde woont trouwens in de Gangesvlakte. Daardoor is de druk op de omgeving en het leefmilieu alleen maar groter geworden de laatste jaren.
Volgens Paul Campling moet de Clean Ganga Europe desk de toegang tot Europese technologie en knowhow verbeteren. “Technologie en expertise die bovendien kosteneffectief is en innovatief. Dit moet uiteindelijk leiden tot een heropleving van het Gangesbekken, en van al wat erin en errond leeft. Daarnaast houden we de dialoog tussen de Europese lidstaten en de Indische overheid levend, en versterken we die nog verder. Zo kunnen stakeholders langs beide kanten snel en effectief inspelen op nieuwe ontwikkelingen en kansen voor bedrijven.”
Pavitra Ganga
Maar de zuivering van het Gangeswater gebeurt natuurlijk niet vanuit een kantoor in Brussel. Op het terrein zijn concrete acties nodig, in de vorm van pilootprojecten. Die kunnen ontspruiten uit de Europese knowhow, maar ze moeten sowieso aangepast zijn aan de Indische situatie on the ground. Een van die projecten is het prestigieuze Horizon 2020-project genaamd Pavitra Ganga.
“In dit project focussen we op drie facetten van modern waterbeheer”, zegt Niko D’hont, die bij VITO verantwoordelijk is voor de communicatie rond dit project. “Namelijk op waterzuiveringstechnologie, op de recuperatie van grondstoffen uit afvalwater, en op zogenaamde smart water-technologie.”
