In de zomer van 2018 keurde de Vlaamse Regering het Actieplan Asbestafbouw goed. Het Actieplan streeft naar een asbestveilig Vlaanderen via de invoering van een asbestinventaris en een gefaseerde verwijdering van risicovolle asbesttoepassingen tegen 2034 en 2040.
Nieuwe technologieën zoals Artificiële intelligentie en deep learning bieden ons talloze mogelijkheden binnen het gebruik van GEO data en beeldverwerking. Zo ook om asbesthoudende materialen in Vlaanderen in kaart te brengen. Ontdek hoe remote sensing gebruikt wordt in het Actieplan Asbestafbouw.
Asbest, populair in de 20ste eeuw
Asbest was ooit een populair materiaal. Decennialang werd asbest gebruikt in talloze bouw- en materiaaltoepassingen. Maar ook al is het gebruik van asbest in België sinds 2001 verboden, toch blijkt er nog veel asbest aanwezig te zijn in Vlaanderen. OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij, schat dat er nog zo’n 2,3 miljoen ton asbest in onze Vlaamse woningen, scholen, bedrijven, ... aanwezig is.
In 2018 maakte de Vlaamse regering alvast 27,2 miljoen euro vrij om asbest te detecteren en gebouweigenaars te ondersteunen om asbesthoudend materiaal te verwijderen. Het doel van dit nieuwe actieplan, gecoördineerd door OVAM, is om asbestproducten met een hoog risico zoals asbestcementdaken in 2034 geleidelijk af te bouwen en uiteindelijk in 2040 een asbestveilig Vlaanderen te vestigen.
Asbest detecteren en in kaart brengen
Om het actieplan goed van start te laten gaan, is het in kaart brengen van de huidige situatie uiteraard essentieel. De belangrijkste volumes asbesthoudende materialen in kaart brengen was dan ook het eerste doel. Vandaar dat OVAM, VITO en Informatie Vlaanderen de krachten gebundeld hebben.
Samen met Informatie Vlaanderen hebben we reeds jarenlange ervaring in de ontwikkeling van informatieproducten op basis van remote sensing data dankzij de opbouw van de Beeldverwerkingsketen (BVK) Vlaanderen in het kader van het IV EODaS programma (Earth Observation Data Science). De BVK biedt GEO applicaties en diensten aan op basis van verschillende aardobservatiebeelden van Vlaanderen.
Hoge resolutie luchtbeelden kunnen ons alvast een duidelijk en breed overzicht geven van informatie van verschillende gebouwen. Het detecteren van asbesthoudende dakmaterialen in deze grote hoeveelheid beelden is een heel andere uitdaging! Hiervoor gebruiken we artificiële intelligentie. Een veelbesproken technologie die steeds meer en meer gebruikt wordt waaronder dus ook in de remote sensing wereld. Samen met OVAM en Informatie Vlaanderen ontwikkelden we nieuwe deep learning technieken en beeldverwerkingssoftware om alle gebouwen waar mogelijk asbesthoudend materiaal aanwezig is te detecteren.
Een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040
Asbest is helaas niet zichtbaar met het blote oog. Hierdoor weten we ook vaak niet of er asbest in een gebouw aanwezig is en is het cruciaal om de burgers te informeren en engageren om Vlaanderen asbestveilig te maken. Samen met het Actieplan stelt de OVAM ook de nieuwe sensibiliserings- en communicatiecampagne voor die het Actieplan de volgende jaren zal ondersteunen. Het Actieplan rust op volgende pijlers:
- asbestinventarisatie; detecteren en in kaart brengen van asbesthoudend materiaal in Vlaanderen
- versnelde verwijdering van risicovolle asbesttoepassingen
- ondersteuning van asbestverwijdering
- voorbeeldfunctie voor de overheid
"Dankzij deze techniek kunnen we toekomstgericht burgers gericht sensibiliseren en op de hoogte brengen van acties rond groepsverwijdering asbestdaken. Op basis van de zonnekaart en huidige gegevens i.v.m. asbestverwijdering kunnen we ook gerichter advies geven over de locaties waar de combinatie "asbest er af, een zonnepaneel er op" zou renderen."
Astrid Verheyen - Team Asbestafbouw, OVAM
Alles begint dus met het correct opsporen en in kaart brengen van asbest in Vlaanderen. Dankzij technologieën zoals artificiële intelligentie en deep learning kunnen we dit nu veel efficiënter en sneller. Het uiteindelijke doel is om asbesthoudend materiaal gebruikt in gebouwen gebouwd vóór 2001 te detecteren. Deze inventaris geeft ons een goed beeld van de huidige situatie en laat ons toe aan te geven waar acties nodig zijn.
