Nieuwe mijlpaal in de ‘3xG-studie’ in Dessel, Mol en Retie
Voor de tweede keer hebben 212 kinderen uit de gemeenten Dessel, Mol en Retie een bloed- en urinestaal laten onderzoeken in het kader van de 3xG-studie. Dat is een gezondheidsstudie naar de invloed van onze leefomgeving en leefgewoonten op de gezondheid van opgroeiende kinderen. De studie, die in 2010 werd opgestart, heeft de 212 kinderen - die nu zeven jaar oud zijn - getest op de aanwezigheid van milieuvervuilende stoffen en gezondheidsmerkers. De resultaten maken duidelijk dat een strenger pesticidenbeleid geen optie, maar een must is.
Aandachtspunten voor de regio: pesticiden en arseen
Naast de wetenschappelijke meerwaarde van dit onderzoek heeft 3xG ook een belangrijke signaalfunctie voor de regio. Zo blijkt uit de resultaten dat de kinderen in deze gemeenten gemiddeld hogere waarden van enkele pesticiden vertonen in vergelijking met andere Europese studies. Het gaat dan over pyrethroïde pesticiden en in mindere mate glyfosaat. Pyrethroïde pesticiden zijn insecticiden die gebruikt worden in de maïs- en aardappelteelt, maar die ook heel wat toepassingen kennen voor huishoudelijk gebruik. Denken we maar aan insectenverdelging in huis, in de tuin of bij huisdieren. Glyfosaat is een onkruidverdelger die sinds 2018 verboden is voor privé-gebruik in Vlaanderen, maar die nog algemeen gebruikt wordt in de professionele land- en tuinbouw. Deze resultaten zijn een belangrijk signaal voor de overheid om verder werk te maken van een strenger pesticidenbeleid.
Ook voor arseen zien we opnieuw te hoge meetwaarden: 25% van de deelnemers overschrijdt een gezondheidskundige toetsingswaarde. Dat betekent dat de waarden die in urine aangetroffen zijn, gezondheidseffecten op lange termijn niet uitsluiten. Dat is voor de regio niet nieuw en werd reeds eerder gelinkt aan het gebruik van grondwater (onder andere in de moestuin of voor consumptie). Naast historische industriële vervuiling komt arseen echter ook van nature voor in de Kempense bodem. Daarom is het aanbevolen om putwater regelmatig te laten testen.
Impact op de gezondheid van kinderen?
Voor steeds meer milieuvervuilende stoffen zijn gezondheidskundige toetsingswaarden beschikbaar. Voor de meeste stoffen die werden gemeten blijven de kinderen in de 3xG studie onder deze toetsingswaarden. Maar naast arseen zien we ook hier een probleem voor de pyrethroïde pesticiden: bij 51% van de kinderen uit de regio Dessel, Mol en Retie werd een concentratie gemeten boven een toetsingswaarde. Aan de deelnemers wordt dus aangeraden om toekomstige blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Voor PFAS heeft ongeveer 7% van de kinderen een te hoge blootstelling, maar dit lijkt niet zozeer regiogebonden als wel een algemeen probleem in heel Vlaanderen en Europa.
In de 3xG-studie worden ook heel wat vroegtijdige gezondheidseffecten opgevolgd, zodat gezondheidssignalen snel worden opgepikt. De veelheid aan data die dit onderzoek oplevert, verdient ook de komende jaren nog verdere opvolging.
3xG: een Europese samenwerking
De 3xG-studie wordt uigevoerd door VITO, het Provinciaal Insituut voor Hygiëne (PIH) van de provincie Antwerpen en de Universiteit Antwerpen, in opdracht van de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen (NIRAS), en de lokale partnerschappen STORA en MONA. Het onderzoek is dus sterk lokaal ingebed en wordt uitgevoerd als voorwaarde voor de berging van laag- en middelactief kortlevend afval. Maar de wetenschappelijke partners werken ook samen in Europees verband in het HBM4EU project, waar data en bevindingen van verschillende Europese studies gebundeld worden om sneller tot wetenschappelijke inzichten te komen.
