Tot 4 december brengt de Brusselse Bozar een uitzonderlijke tentoonstelling over water. ‘Faces of Water’ is het resultaat van denk-, overleg- en doemomenten, interacties tussen wetenschappers, bedrijfsleiders en kunstenaars rond actuele wateruitdagingen. De basis daarvan ligt in het S+T+ARTS-programma van de Europese Commissie, waar Vlaanderen twee ‘residenties’ heeft ingevuld. VITO doorliep met kunstenaars Haseeb Ahmed en Anna Ridler een heel traject waarbij dit thema op de eerste plaats stond. De verschillende partners die elk hun visie inbrachten en de manier waarop de kunstenaars dit hebben opgepikt resulteerde in een aantal kunstwerken op de grens tussen kunst, technologie en wetenschap.
S+T+ARTS staat voor wetenschap (science), technologie (technology) en kunst (arts) en is gelanceerd vanuit het geloof dat de kritische en humanistische blik van een kunstenaar een essentiële en positieve bijdrage kan leveren voor een aantal uitdagingen die door één enkele discipline nooit kunnen opgelost worden. VITO engageerde zich tot twee residenties, thema’s. Een eerste thema legt de link tussen ons zorgsysteem en de aanwezigheid van farmaceutische stoffen in water, een tweede onderzoekt het waterkapitalisme.
“Cultuur en kunst laten toe dat mensen gemakkelijker een aantal grenzen gaan oversteken”, zegt Dirk Halet (Vlakwa). “Op die manier zijn ze in staat om dingen vanuit een ander perspectief te bekijken, wat een goede drager is voor verandering.”
“Voor mij zit water in een continue kringloop, wat een bijzondere betekenis heeft als je het bekijkt in het kader van farmaceutische vervuiling”, vindt kunstenaar Haseeb Ahmed. “Weinig mensen zijn zich daarvan bewust, waardoor dit project een unieke kans is om dingen duidelijk te maken.”
Waterkapitalisme
“De basis van het thema waterkapitalisme was eigenlijk de vaststelling dat we vandaag zeer sterk op marktmechanismen vertrouwen om watersystemen aan te sturen. Tegelijkertijd beseffen we dat dit onvoldoende is en dat er ook andere waarden meespelen: morele, esthetische en hedonische waarden”, zegt Dirk Halet.
“Bij dit onderwerp hebben we de waarde van water in al zijn aspecten onder de loep genomen”, zegt kunstenaar Anna Ridler. “Welke rol heeft water in de maatschappij? Voor precies welke waarden staat het? Als de beurskoersen stijgen of dalen, dan zie je dat aan het landschap: er komen windmolens bij, fabrieken sluiten of er komen net nieuwe bedrijven bij. Wij zijn gewoon geraakt aan de grafieken die de beurskoers weergeven, maar de omgeving zegt zoveel meer…In mijn installatie koppel ik het landschap aan de beurskoers.”
“En dat was net het boeiende”, vindt Inge Genné (VITO). “Je vertrekt met een vast gegeven en heel veel informatie en dan zie je welke stukken van die informatie een kunstenaar opneemt en verder verwerkt. Je stelt vast dat Anna daar andere dingen mee doet dan wij, vanuit onze eigen, wetenschappelijke, achtergrond.”
“De keuze, ook voor ons, om in zo’n kunstproject te stappen is net omdat we beseffen dat de vertaling van een wetenschappelijke inhoud naar een groot publiek niet evident is. We hebben moeten zoeken naar een gemeenschappelijke taal”, concludeert Johan Ceulemans (VITO).
Waar en wanneer?
‘Faces of Water’ is te zien in Bozar (Brussel). De tentoonstelling loopt tot 4 december. Andere kunstenaars die in dit project meewerkten en ook op de tentoonstelling te zien zijn, zijn Theresa Schubert en Joshua G. Stein.
Residentievideo water kapitalisme
Residentievideo farmaceutische vervuiling
Meer over de kunstenaars:
