Het Thor Park in Genk kleurde de afgelopen jaren een beetje oranje. KMO’s uit Nederland lieten er in het kader van het ConnectSME-project hun innovaties rond slim laden van elektrische voertuigen uittesten en demonstreren. Daarbij profiteerden ze van de real life-omgeving van het Genkse ‘living lab’ om hun technologie en concepten verder te ontwikkelen en uiteindelijk naar de markt te brengen. Het project ging uit van het Europese Interreg-programma dat inzet op grensoverschrijdende samenwerking, in dit geval tussen Vlaanderen en de regio Zuid-Nederland. Vlaamse KMO’s met duurzame innovaties konden daardoor op hun beurt terecht in Nederlandse ‘proeftuinen’.
Copyright foto: EnergyVille
Het Open Thor Living Lab was een van de zes proeftuinen (drie Vlaamse en drie Nederlandse) in het ConnectSME-project. Het gaat om innovatiehubs waar de focus ligt op duurzame ontwikkeling. Bij VITO/EnergyVille en het door haar in ConnectSME vertegenwoordigde Genkse living lab, lag de inhoudelijke projectfocus op slim laden van elektrische voertuigen. Dat is immers noodzakelijk om de voortsnellende elektrificatie van het Vlaamse wagenpark vlot te laten verlopen. Met slim (of flexibel) laden kan worden vermeden dat het elektriciteitsnetwerk overbelast raakt. Maar de praktijk laat ook toe om elektrische wagens als mobiele batterijen te gaan benutten. Als ze tijdelijk niet worden gebruikt, kunnen ze hun opgeslagen stroom immers weer afstaan aan het net om daar piekbelasting te vermijden – zogeheten vehicle-to-grid, of V2G.
Uitgelezen testomgeving
ConnectSME, dat liep van de herfst van 2020 tot afgelopen zomer, werd gecoördineerd door de Vlaamse energiecluster Flux50. Met onder meer dit project wil Flux50 optimaal inspelen op het economische potentieel verbonden aan innovaties in slimme energietoepassingen, waarvan slim laden er een is. En zeker rond deze toepassing gonst het van de activiteit, vooral ook bij KMO’s. Helaas beschikken deze bedrijven meestal niet over een volwaardige R&D-afdeling om hun ideeën of uitvindingen door te ontwikkelen en uit te testen. Een proeftuin zoals het Open Thor Living Lab met ondersteuning vanuit VITO/EnergyVille kan hen uit de nood helpen. ‘Rond slim laden hebben wij veel kennis en ervaring in huis’, zegt Annick Vastiau van VITO/EnergyVille. ‘Bovendien beschikken we met ons living lab over een unieke test- en demonstratieomgeving, onder meer dankzij de verschillende technologieën en merken die we gebruiken. Zo bieden we bedrijven een divers pallet aan mogelijkheden aan.’ Een belangrijke troef van dit living lab, ook voor testen rond slim laden, is het geavanceerde dataplatform SmarThor. Maar niet alleen de aanwezige infrastructuur maakt van dit living lab een uitgelezen testomgeving. Ook het statuut van ‘regelluwe zone’ draagt hieraan bij.
In het ConnectSME project ontvingen in totaal 28 KMO’s uit Vlaanderen en Nederland een voucher. Vijf daarvan kwamen met hun energie-innovatie bij VITO/EnergyVille aankloppen. Vastiau: ‘De vijf Nederlandse KMO’s kregen eerst een voucher ter waarde van 10 000 euro om een haalbaarheidsstudie te laten uitvoeren. Met deze eerste voucher bekeken we de energietechnologie, en de mogelijkheid om ze binnen het Open Thor Living Lab verder te testen en demonstreren. Bij twee van de vijf bedrijven overstegen onder meer de timing van deze volgende stappen de looptijd van het project, waardoor het voor hen bij een haalbaarheidsstudie bleef.’ De drie andere KMO’s ontvingen een tweede voucher ter waarde van 40 000 euro om hun technologie of dienst te laten implementeren op het slim-ladeneiland in het Open Thor Living Lab, en ze zo te kunnen uittesten en demonstreren.
Een eiland en twee laadpalen
Bij One2Charge, een firma uit Dordrecht, ging het om de inplanting van een centrale betaalfunctionaliteit in het laadeiland met intelligente aansturing van laadpunten en integratie in een energiemanagementsysteem. Dat klinkt complex, in feite komt het erop neer dat de bestuurder van een elektrische wagen dankzij deze innovatie heel precies weet waar hij aan toe is als hij in een laadpark zijn auto wil opladen. Voor hij de betaling regelt, kan hij bijvoorbeeld aangeven hoeveel energie hij nodig heeft, hoelang de laadsessie kan duren en hoeveel de laadbeurt mag kosten. Net zoals je in een tankstation ook kan kiezen om niet altijd je hele tank vol te gooien, om kosten dan wel tijd te besparen.
Zonnova uit Tilburg onderzoekt dan weer hoe deelauto’s (bijvoorbeeld poolwagens van een bedrijf) als mobiele batterijen kunnen worden gebruikt om het energiemanagement binnen een site te optimaliseren. VITO/EnergyVille breidde het slimme laadplein op het Thor Park uit met een V2G-laadpaal en testte in de tweede voucherfase enkele specifieke cases waarbij V2G een aantal diensten achter de meter ondersteunt.
PIA Automation uit Tholen ontwikkelt tot slot een ondergronds laadpunt, de StreetPlug, die bijvoorbeeld interessant is in historische stadscentra, doordat hij er het straatbeeld niet verstoort. De laadpaal werd geïntegreerd in het slim-ladenplatform van VITO/EnergyVille en vervolgens uitgetest.
Dat ConnectSME startte in volle coronatijd, was best wel moeilijk. ‘De haalbaarheidsstudies in de eerste voucherfase konden we nog enigszins afhandelen via online meetings’, zegt Vastiau. ‘Maar het was zeker niet ideaal voor de bedrijven dat ze de proeftuin niet konden bezoeken. Gelukkig kan dit nu wel weer en konden we tijdens voucher 2 met de bedrijven de demonstratie op het Open Thor Living lab realiseren.’
Het voordeel van een proeftuin als het Open Thor Living Lab is dat er zowel kennis (bij VITO/EnergyVille) als infrastructuur aanwezig is. ‘De bedrijven die demonstreren in het Open Thor Living Lab profiteren van het feit dat we eigenlijk een samenwerking zijn van verschillende kennisinstellingen waardoor er altijd bij een expert te rade kan worden gegaan in het geval van bijkomende vragen.’ Vastiau wil ten slotte nog meegeven dat bedrijven die energie-innovaties willen (laten) uittesten, altijd welkom zijn in het Open Thor Living Lab.
