Late vorst, een droge lente, een zure bodem … Heel wat factoren kunnen landbouwprocessen in de war sturen. Remote sensing ondersteunt de klassieke landbouwinformatie met data uit satellietbeelden, en verschaft zo meer inzicht in het landbouwsysteem.

Remote sensing is een techniek om gegevens te verzamelen door waarneming van op een afstand. VITO gebruikt satelliet- en andere sensorbeelden in onderzoeksprojecten voor verschillende sectoren. “De nieuwste generatie satellieten levert heel gedetailleerde beelden aan”, vertelt Anne Gobin van VITO. “De Sentinel-satellieten van het Europese aardobservatieprogramma Copernicus bezorgen ons dagelijks globale data. Voor meer flexibiliteit en een hogere resolutie schakelen we dronebeelden in. Al die data verwerken we tot bruikbare informatie waarmee we verschillende diensten aanbieden.”

Smart farming

Remote sensing wordt onder meer gebruikt om landbouwprocessen te bestuderen en efficiënter te maken.

Anne Gobin: Bij smart farming combineren we klassieke landbouwinfo, zoals bodem- en groeigegevens, met sensormetingen en satellietbeelden. Zo kunnen we de gewasontwikkeling volgen tijdens het groeiseizoen. Uit die data kunnen we bijvoorbeeld afleiden of het gewas optimaal groeit en of het beheer kan worden bijgestuurd. Voor een landbouwer is dat waardevolle informatie.

Remote sensing wordt ook ingezet om gewassen weerbaarder te maken tegen de klimaatverandering. Op basis van satellietbeelden wordt de ‘groenheidsindex’ van een perceel bepaald: stemt die overeen met de verwachte toestand? Klimaatrisico’s zoals een periode van droogte of wateroverlast kunnen ertoe leiden dat gewassen een achterstand oplopen. “Daarnaast gebruiken we remote sensing ook om het landschap te beschermen”, vertelt Anne Gobin. “Met satellietbeelden kunnen we bijvoorbeeld monitoren of de functie van velden verandert, of waardevolle elementen zoals bomenrijen en hagen behouden blijven. Met die informatie kunnen beleidsmakers gerichte maatregelen nemen.”

Dienstverlening uitbreiden

Nu de kwaliteit van de satellietbeelden blijft stijgen, wordt remote sensing op steeds grotere schaal toegepast. De techniek past perfect in het big-dataverhaal, dat zoveel mogelijk gegevens aan elkaar koppelt. De komende jaren wil VITO haar dienstverlening dan ook graag uitbreiden. “Enerzijds vloeien uit ons onderzoek steeds meer commerciële toepassingen voort. Denk maar aan het groeiende aantal bedrijven dat landbouwmonitoring aanbiedt. Zij doen vaak een beroep op drones, maar er is zeker een synergie met satellietbeelden mogelijk”, zegt Anne Gobin. “Anderzijds zijn er ook mogelijkheden om publiek-private partnerschappen aan te gaan. Satellietbeelden kunnen veel bijdragen aan beleidsondersteunend onderzoek. Al blijft dat nog even toekomstmuziek: eerst moeten we de dataverwerkingsketen nauwkeurig bekijken, zodat we geen onhaalbare beloftes doen. Het is niet omdat je statistieken en data aan satellietbeelden kunt koppelen, dat je een heel verhaal kunt schetsen. Maar de inbreng van een ruimtelijke component geeft vaak toch een meerwaarde.”

In de praktijk