Dit jaar zijn er niet één maar twee edities van VITO4STARTERS, waarmee VITO start-ups die rond duurzaamheid werken een duwtje in de rug wil geven. Op 19 maart strijkt de wedstrijd neer in Hasselt, waar de finale zal worden gehouden tijdens het Flanders Technology & Innovation Festival. En op 25 juli tekent VITO4STARTERS, naar inmiddels goede gewoonte, weer present op Love Tomorrow in Boom.
Meer informatie over VITO4STARTERS
Aan start-ups die met innovatieve ideeën en technologieën willen bijdragen aan een meer duurzame economie en samenleving, is er geen gebrek. Dat blijkt onder meer uit de grote interesse voor VITO4STARTERS, de wedstrijd die VITO in 2022 in het leven riep en waarmee het start-ups wil helpen in de realisatie van hun duurzame ambities. De winnaars van de edities van 2022 en 2023 ontvingen elk technologische ondersteuning van VITO. ‘We merken dat er erg veel interesse is voor onze wedstrijd’, zegt Nils Wuytens van VITO. ‘Daarom hebben we besloten om in 2024 minstens twee edities te organiseren.’
Focus op stedelijke omgeving
De komende editie van VITO4STARTERS vindt op 19 maart plaats in Hasselt op de Corda Campus. Ze is er onderdeel van het Flanders Technology & Innovation Festival, dat die week door Vlaanderen reist. Waar de domeinen waarin de deelnemende start-ups werken normaal ruim zijn (duurzaamheid is een breed begrip), ligt de focus in Hasselt op een duurzame stedelijke omgeving. Wuytens: ‘Aan deze editie doen start-ups mee die werken op een van deze vijf thema’s: circulariteit, energie, voeding, mobiliteit en urban culture.’ Door deel te nemen dingen de jonge bedrijven mee naar ondersteuning vanuit VITO (zowel technologie als expertise) om de ontwikkeling van hun business te stimuleren en versnellen. Eveneens nieuw aan deze VITO4STARTERS-editie is dat ook Europese start-ups kunnen deelnemen. ‘Duurzaamheid stopt niet aan onze landsgrenzen. Innovatieve start-ups uit het buitenland zijn dus ook zeer welkom.’ De winnaar van deze editie ontvangt VITO-ondersteuning ter waarde van 25.000 euro.
Op 25 juli is er dan de tweede editie van VITO4STARTERS van dit jaar. Voor de derde keer vindt de finale plaats in het prachtige decor van Love Tomorrow in Boom, waarvan VITO trouwens medeoprichter is. Maar in vergelijking met de twee vorige edities zal het dit keer toch wat anders zijn. ‘Het wordt dit jaar bigger, better, bolder’, zo kondigt Wuytens het aan. ‘We zullen bijvoorbeeld na de wedstrijd meer start-ups onder de deelnemers ondersteunen dan enkel de winnaar.’
In feite gebeurde dit al met de runners-up uit 2022 en 2023, de start-ups die tweede eindigen in deze edities van VITO4STARTERS. Dat waren respectievelijk GrO2 en Clean Water Global (zie onder). Beide bedrijven hebben inmiddels al VITO-ondersteuning gekregen.
Accelerator voor Tech Transfer
De veranderingen voor VITO4STARTERS kaderen in de ambitie van VITO om haar start-upwerking nog verder te versterken. ‘We willen nog meer inzetten op begeleiding van start-ups’, vervolgt Wuytens. ‘Daarom breiden we ook het team bij ons Tech Transfer Office verder uit.’ Voor VITO is de start-upwerking ook van strategisch belang. ‘We creëren vaak ook zelf start-ups bij VITO, in de vorm van spin-offs. Daarbij komen tal van uitdagingen kijken, zoals het vinden van financiering. Met VITO4STARTERS positioneren we onszelf midden in het ecosysteem van start-ups, zowel hier in Vlaanderen en België als in Europa. Dit levert een waardevol netwerk op waarop we kunnen terugvallen, bijvoorbeeld tijdens de zoektocht naar venture capital.’
VITO4STARTERS kan zo worden gezien als een accelerator voor de Tech Transfer bij VITO. ‘Uit samenwerkingen met start-ups kunnen mooie synergieën ontstaan, die zich uitstrekken op de lange termijn en waaruit bijvoorbeeld zelfs nieuwe patenten kunnen voortkomen’, aldus Wuytens. ‘Dit is een welgekomen aanvulling op de traditionele onderzoekscontext. Dankzij deze samenwerkingen krijgen we een beter zicht op wat leeft in de markt, waarop onze mensen vervolgens kunnen inspelen. Zo ontstaat een vruchtbare kruisbestuiving.’
Microalgen kweken met behulp van industriële restwarmte
Microalgen zijn eencellige organismen die met behulp van licht CO2 omzetten in zuurstof en biomassa, nuttig voor tal van toepassingen. De productie van microalgen is echter nog niet duurzaam genoeg om deze op grote schaal te kunnen inzetten.
Voor zijn masterproef aan de UAntwerpen bedacht Arthur Boven uit Mol een manier om bij de productie van microalgen gebruik te maken van industriële restwarmte. Met deze gratis thermische energie kunnen de microalgen bij een optimale temperatuur groeien.
Boven ontwikkelde een ‘fotobioreactor’ die op daken van industriële gebouwen kan worden geplaatst, waar er voldoende licht is voor de microalgen in de reactor. Hiervoor ontving hij trouwens ondersteuning van VLAIO (Innovatieve starterssteun). Boven ontwierp bovendien een uniek controlesysteem voor het binnenklimaat in de reactor, zodat de algenkweek steeds optimaal blijft.
Een testreactor staat momenteel bij VITO, een logische synergie want ook bij VITO wordt onderzoek gedaan naar microalgen. ‘Dankzij VITO4STARTERS kreeg ik de kans om mijn project op de site van VITO in Mol uit te bouwen’, zegt Boven. ‘We willen restwarmte afkomstig van de geothermiecentrale gaan benutten voor de kweek van microalgen. Ik mag hierbij VITO-apparatuur gebruiken, zoals een toestel voor hergebruik van water tijdens de algenkweek dat door VITO zelf werd ontwikkeld. Daarnaast kan ik steeds een beroep doen op de kennis en expertise van ervaren onderzoekers.’ Aan de verdere ontwikkeling van de fotobioreactor nemen sinds eind vorig jaar ook studenten van de UAntwerpen, de alma mater van Boven, deel.
Een duurzame oplossing voor verfspoelwater
Een schilderklus eindigt pas als alle verfborstels zijn gereinigd. Dat gebeurt meestal in water, waarbij de verf oplost. Vaak verdwijnt dat water daarna in de afvoer, en zo in de riolering. Dat is echter niet duurzaam, want de verfstoffen bemoeilijken de waterzuivering en kunnen ook toxisch zijn voor mens en milieu. Eigenlijk moet het verfwater als klein gevaarlijk afval worden ingezameld, bijvoorbeeld in een containerpark. Maar heel praktisch – zeker voor professionele schilders – is dat niet.
Zeven jaar geleden besloot schilder Timmy Bours uit Neeroeteren dat het anders moest. Hij legde zich helemaal toe op het probleem en zocht naar een duurzame oplossing. Daaruit ontstond de start-up Clean Water Global, die actief is in België en Nederland. ‘We ontwikkelden een inzamelsysteem waarbij schilders hun verfspoelwater kunnen deponeren in speciale door ons ontworpen containers (“Depositos”), die wij komen ophalen’, zegt Bours. ‘Het is wat vergelijkbaar met het Recupel-systeem voor afgedankte elektro.’
Bij Clean Global Water wordt het verfspoelwater vervolgens gezuiverd, waarbij de vaste stof wordt afgescheiden. ‘Hieruit kunnen bovendien weer nieuwe producten worden gemaakt’, aldus Bours. ‘Vorig jaar zamelden we in een testcampagne bij tachtig schilders veertigduizend liter spoelwater in. Daaruit konden we ruim zes ton verf recupereren. Er schuilt dus een grote economische opportuniteit in deze recuperatie.’
Bours bekeek samen met enkele experts van VITO op welke manier zijn oplossing nog kan worden verbeterd en efficiënter worden gemaakt. En welke toepassingen welbepaalde gerecupereerde grondstoffen kunnen hebben.
