De Vlaamse paddenstoelsector heeft een belangrijke stap gezet richting circulaire economie dankzij het VALORCHAMP-project, een samenwerking tussen onderzoeksinstellingen, paddenstoeltelers en bedrijven uit de voedingssector. Dit door Vlaanderen Circulair gesteunde initiatief bouwt verder op de inzichten van het eerdere CHampITINE-project, waarbij werd aangetoond dat chitine uit champignonnevenstromen kan worden omgezet in het veelgevraagde biopolymeer chitosan. VALORCHAMP had als doel om dit potentieel verder te verkennen en uit te breiden, met bijzondere aandacht voor toepassingen in de voedingssector.
Zero-waste extractieproces
Een van de belangrijkste resultaten van het VALORCHAMP-project is de ontwikkeling van een zero-waste extractieproces. Dit proces maakt het mogelijk om de reststromen van paddenstoelen, zoals de zogenaamde ‘voetjes’, maximaal te benutten voor voedingsapplicaties. Een eerste opschaling naar enkele kilogrammen droog eindproduct werd getest, en de resultaten bleken vergelijkbaar met extracties op kleinere schaal. Dit biedt veelbelovende perspectieven voor de verwerking van paddenstoelresten in de voedingsindustrie.
Van chitine naar chitosan
Daarnaast werd de restfractie van witte champignonvoetjes succesvol gebruikt voor de conversie van chitine naar chitosan. Een belangrijke parameter hierbij is de de-acetylatiegraad, die bepalend is voor de chemische structuur en eigenschappen van chitosan. Afhankelijk van de procescondities kan deze graad worden beïnvloed, wat mogelijkheden opent om chitosan met specifieke eigenschappen te produceren voor diverse toepassingen.
De witte champignon, die veruit het grootste productievolume vertegenwoordigt in Vlaanderen, biedt een aanzienlijke nevenstroom die nu niet alleen voor voedingsproducten kan worden gebruikt, maar potentieel ook voor de lokale productie van chitosan. Dit biopolymeer kent tal van toepassingen, waaronder in cosmetica, gewasbescherming, voeding en biomedische producten zoals bloedstelpende verbanden.
Circulaire oplossingen in de landbouw- en voedingssector
De vooruitgang die het VALORCHAMP-project heeft geboekt, toont de mogelijkheden van circulaire oplossingen in de landbouw- en voedingssector. Door waardevolle componenten zoals chitine te halen uit lokale reststromen, kunnen Vlaamse paddenstoeltelers niet alleen duurzamer werken, maar ook bijdragen aan de groeiende vraag naar plantaardige biopolymeren in diverse industrieën.
Met dit project zet Vlaanderen een belangrijke stap in de richting van een circulaire economie, waarbij nevenstromen worden omgezet in waardevolle producten die zowel de ecologische voetafdruk verkleinen als economische kansen creëren.
Valorchamp is een samenwerking tussen VITO, INAGRO vzw, BVBA Noppe-Duyck, Champignons Desmet Bv, Lesage Champignons, Cultichamp bv, Pleunis Biochamp BVBA, Vandechamp BVBA, Districhamp NV, Destacx bv, Bonmush en Griffith Foods. Het project ontving steun van OVAM/Vlaanderen Circulair.
